تغذیه با شیر مادر

تغذیه با شیر مادر - میترانیتا
اشتراک‌گذاری...
Print this page
Print
Email this to someone
email
Share on Facebook
Facebook
Share on Google+
Google+
Tweet about this on Twitter
Twitter
Share on LinkedIn
Linkedin

شیر دادن برای مادر و نوزاد بسیار مفید است. در زیر به مزایای شیر دادن اشاره شده است:

مزایای شیر دادن برای کودکان

• شیر دارای مقدار کافی پروتئین، چربی، شکر و آب است که به رشد کودک شما کمک می‏‌کند.

• شیر از بروز هرگونه عفونت و بیماری کودک جلوگیری می‌‏کند.

• معمولاً هضم شیر مادر برای کودکان راحت‏‌تر است.

مزایای شیردهی برای مادر

• مادر و کودک را به هم نزدیک می‏‌کند و حس خوبی به آنها می‏‌دهد.

• با این کار می‌‏توانید در هزینه‌ها صرفه‌جویی کنید.

• باعث سوزاندن کالری و کاهش اضافه وزن دوران بارداری می‏‌شود.

• احتمال ابتلا به دیابت، افسردگی و بعضی از سرطان‏‌های سینه و رحم را کاهش می‌‏دهد.

علاوه بر این مزایا، شیر مادر دارای سلول‏‌هایی است که از بدن نوزاد در برابر بیماری، میکروب و بیماری‌‌های خطرناک محافظت می‏‌کند و احتمال ابتلا به بیماری‌‏های مختلف را کاهش می‌دهد. برخی از این بیماری‏‌ها عبارتند از:

• عفونت گوش

• ویروس‏‌های معده

• عفونت‏‌های تنفسی

• آلرژی‏‌های پوستی

• نفس‏‌تنگی

• چاقی

• دیابت نوع ۱ و ۲

• سرطان خون اطفال

• ورم روده و بیماری‏‌های روده‌‏ای جنین در شکم مادر


مدت زمان تغذیه با شیر مادر


بسیاری از مراکز بهداشت توصیه می‏‌کنند که کودک حداقل تا ۱۲ ماه از شیر مادر تغذیه کند و در ۶ ماه اول شیر مادر را به تنهایی مصرف کند، بدین معنا که نوزاد در ۶ ماه اول نباید هیچ‏گونه غذای دیگری مصرف کند.

غذای کودک از بدو تولد

نوزاد در شش ماه نخست زندگی خود فقط به شیر مادر نیاز دارد. شیر مادر تمام مواد غذایی مورد نیاز بدن او را تأمین می‏‌کند. اگر به کودک خود شیر خشک دهید، ممکن است نوزاد دیگر تمایلی به خوردن شیر مادر نداشته باشد و این امر باعث کاهش شیر مادر می‏‌شود؛ ولی در صورتی که فکر می‏‌کنید کم شیر می‌خورد یا هنوز گرسنه است، حتماً با پزشک صحبت کنید. حتی در هوای بسیار گرم، نوزاد احتیاجی به خوردن آب و آب‏میوه ندارد. غذای نوزاد در ماه‌های بعدی باید حاوی مقدار زیادی آهن باشد. غذای مورد نیاز کودک در ماه‏‌های مختلف به صورت زیر است:

از هنگام تولد تا ۶ ماهگی

• فقط به نوزاد شیر خودتان را بدهید (نه آب، نه آب‏‏میوه، نه شیر حیوانی و نه غذا).

• بهتر است به نوزاد ویتامین‏، مواد معدنی و داروهای تجویز‏شده پزشک را نیز بدهید.

از سن ۶ ماهگی تا ۱۲ ماهگی

• همچنان به کودک خود شیر بدهید.

• به کودک خود غذاهایی مانند غلات و سوپ بدهید.

برای ۱۲ ماهگی و بیشتر

• غذاهای پیشنهاد‏شده پزشک را به کودک بدهید.

• در صورت توانایی و تمایل خود و کودک به شیردهی ادامه بدهید.

ویتامین D

ویتامین D برای ایجاد استحکام استخوان نیاز است. همه کودکان و نوزادان باید روزانه ۴۰۰ واحد ویتامین D دریافت کنند. برای اینکه به این نیازهای بدن نوزاد پاسخ دهید باید روزانه ۴۰۰ واحد ویتامین D به کودک داده شود. نور خورشید منبع اصلی ویتامین D است؛ ولی اندازه‌گیری میزان نور خورشید دشوار است و قرار گرفتن بیش‌‏از‏حد در معرض نور خورشید خطرناک است. شیر مادر ویتامین D مورد نیاز بدن نوزاد را فراهم نمی‏‌کند؛ بنابراین بهتر است درباره مصرف این ویتامین با پزشک صحبت کنید.

وقتی تصمیم گرفتید کودک را از شیر بگیرید، با پزشک صحبت کنید که آیا کودک همچنان به مصرف ویتامین D نیاز دارد یا خیر. بعضی از کودکان ویتامین D کافی را از مواد غذایی دریافت نمی‏‌کنند.


رژیم غذایی مادر در طول دوران شیردهی

تغذیه با شیر مادر - میترانیتا

زنانی که بچه شیر می‏‌دهند، به ۵۰۰ کالری بیش از سایر مادرها نیاز دارند، بدین معنا که روزانه به ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ کالری نیاز دارند.
بهتر است که به جای کالری، میزان غذای مصرفی خود را براساس احساس گرسنگی، وزن و تعداد دفعات شیردهی تعیین کنید؛ تا دو ماه بعد از زایمان و در طول دوران شیردهی به‌هیچ‌‏وجه کاهش وزن نداشته باشید، چون کم‌کردن وزن باعث آزاد شدن سم‌‏های موجود در چربی‌ها می‌شود و گاهی این سم‏‌ها از راه شیر دفع می‌‏شوند.

در چند هفته اول بعد از زایمان و در دوران شیردهی، از دست دادن آب بدن باعث ایجاد خستگی، خواب‏‌آلودگی و تشنگی شدید می‏‌شود؛ بنابراین باید آب فراوان بنوشید. با نوشیدن آب فراوان انرژی خود را افزایش دهید. بهتر است که روزانه بین ۸ تا ۱۳ لیوان آب تصفیه‌شده بنوشید.
پروتئین‌‏هایی مثل تخم‏‌مرغ، ماست و کربوهیدرات‏‌هایی مثل نان سبوس‌‏دار و غلات و حبوبات، صبحانه بهتری نسبت به کربوهیدرات‏‌های ساده و شکر هستند. به عنوان مثال ماست چرب، یک کاسه بلغور، حبوبات یا نیمرو یا یک نان تست کامل، صبحانه بهتری هستند. مصرف این کربوهیدرات‏‌ها باعث کاهش قند خون می‌‏شوند و ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن را تأمین می‏‌کنند.
از خوردن چربی‏‌های اشباع‏شده و چربی با ترانس بالا بپرهیزید. چربی‌های اشباع‏‌شده در گوشت‏‌های دارای چربی بالا، شیر، روغن‏‌های استوایی (مثل روغن هسته خرما و نارگیل) و کره وجود دارند. مصرف بیش‌‏از‏حد این چربی‏‌ها، ترکیب چربی شیر مادر را تغییر می‏‌دهد که برای سلامتی کودک مفید نیست.

در طول دوران شیردهی حتماً مصرف میوه و سبزیجات را در رژیم غذایی خود بگنجانید. بهتر است میوه‏‌های فصلی و مربوط به منطقه خود را مصرف کنید. از خوردن میوه و سبزیجاتی که موجب نفخ می‏‌شود، خودداری کنید.
ماهی‌‏ها و غذاهای دریایی دارای چربی اُمگا ۳ هستند. این چربی نقش مهمی در رشد مغز و چشم در دوران بارداری و یک سال اول زندگی کودک بازی می‌‏کند. نوزاد این چربی را از طریق شیر مادر دریافت می‏‌کند. پس بهتر است که در رژیم هفتگی غذایی خود میزان ۳۵۰ گرم ماهی و انواع غذاهای دریایی بگنجانید.
از مصرف کافئین (چای، قهوه، نوشابه‌‏های انرژی‏‌زا، شکلات) و مواد حاوی شکر خودداری کنید. یک لیوان چای در روز مانعی ندارد ولی از مصرف بیش‌‏از‏اندازه این مواد خودداری کنید.
مصرف دخانیات، مشروبات الکلی و مواد مخدر برای نوزاد ضرر دارد و ممکن است موجب ایجاد مشکلات تنفسی شود. حتماً سیگار را در جای دیگری دور از کودک بکشید و لباس‏‌های خود را عوض کنید تا کودک را از آسیب‌های ناشی از دود سیگار دور نگه دارید. استفاده از مواد مخدر اثرات مخربی مثل حمله عصبی، حالت تهوع، کاهش اشتها و لرزش بدن روی کودک دارد. اگر فکر می‏‌کنید بدن شما به ویتامین‌‏ها و مکمل‏‌های غذایی نیاز دارد، حتماً با پزشک مشورت کنید و بدون اجازه وی هیچ دارویی مصرف نکنید.

مصرف دارو و بیماری‏‌های مادر در حین شیردهی

اگرچه تأثیر همه داروها به مقدار کمی در شیر باقی می‏‌ماند، ولی اغلب تأثیر چندانی روی کودک ندارد. در حین شیردهی از برخی داروها نمی‌‏توان استفاده کرد. قبل از استفاده هرگونه دارو، از جمله داروهای تجویزی، ویتامین‌ها، مکمل‏‌های غذایی و داروهای گیاهی، با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است قطع دارو در زنان مبتلا به بیماری‏‌های مزمن، تأثیرات خطرناک‏‌تری روی شیر آنها داشته باشد.
گاهی زنان فکر می‏‌کنند اگر بیمار شوند نباید به نوزاد شیر بدهند. بیماری‏‌هایی مثل سرما‏خوردگی، آنفولانزا یا اسهال به کودک منتقل نمی‌‏شود. در واقع اگر مریض باشید، در شیرتان پادزهر وجود دارد. این پادزهرها از مبتلا شدن کودک به بیماری‌‏های مشابه جلوگیری می‌‏کند.

اگر مبتلا به بیماری‏‌های زیر باشید نباید به نوزاد شیر بدهید:

• ابتلا به HIV یا ایدز

• در صورت استفاده از داروهای ضد عفونت

• در صورت ابتلا به بیماری سل

• در صورت ابتلا به سرطان خون (لوسمی) نوع ۱ و ۲

• در صورت انجام شیمی‏‌درمانی و استفاده از آنتی‏‌بیوتیک‏‌هایی که در تکثیر DNA و تقسیم سلول دخالت می‏‌کنند

• در صورت انجام پرتو‏درمانی، برای چنین درمان‏‌هایی باید موقتاً شیر دادن را متوقف کنید.

سایر موارد

در روزهای اول شیردهی، شیر زردرنگ است که به آن شیر آغوز می‏‌گویند و برای نوزاد بسیار مفید است. شیر معمولی بعد از چند روز می‌‏آید و در سینه‌هایتان احساس پرشدگی می‏‌کنید. هر زمان که نوزاد می‏‌خواهد به او شیر بدهید. نوزاد تازه متولد‏‎شده اغلب به شیردهی نیاز دارد (هر دو ساعت یک‏بار). مراقب باشید که نوزاد علائم گرسنگی را نداشته باشد، یکی از این علائم این است که سر‏خود را از این‏‌سو به آن‏‌سو تکان می‏‌دهد.
شیردهی کاری طبیعی است، ولی همیشه راحت نیست. ممکن است مدتی زمان ببرد تا شما و فرزندتان به آن عادت کنید. بعضی از زنان در ابتدا با شیردهی مشکل دارند ولی این مشکل به مرور زمان حل می‏‌شود. اگر شیردهی برایتان سخت است، از افراد باتجربه کمک بگیرید.
اگر در قسمت نوک سینه احساس درد می‏‌کنید یا هرگونه مشکلی دارید، با پزشک، پرستار و افراد متخصص در این زمینه صحبت کنید. در دوران شیردهی با خوردن غذاهای سالم به نوزاد و خودتان کمک کنید.

تهیه و ترجمه توسط تیم تولید محتوای میترانیتا

دیدگاهتان را بنویسید