عوارض درمان ناباروری
عوارض درمان ناباروری
درمان‌های ناباروری نیز عوارضی را در پی دارند. پزشک یا متخصصان مرکز باروری باید درباره این عوارض با شما صحبت کنند و اطلاعات لازم را به شما بدهند. این خطرات عبارتند از واکنش به داروهای تجویزشده، چندقلوزایی، فشار روحی و نقایص تولد.
واکنش دارویی
بعضی داروهایی که برای درمان ناباروری استفاده می‌شوند عوارض جانبی دارند. این عوارض عبارتند از:
• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• دردهای شکم
• سردرد
• تعریق شبانه
• احساس افسردگی یا بدخلقی
برای مشاهده کامل عوارض احتمالی داروها، حتماً بروشور مشخصات دارو را مطالعه کنید، این بروشور همراه دارو عرضه می‌شود. در صورتی که پس از مصرف دارو این علائم را داشتید، به کلینیک یا پزشک خود مراجعه کنید.
سندرم تحریک بیش از حد تخمدان
بعد از مصرف داروهای تحریک‌کننده تخمدان از جمله کلومیفن و گونادوتروپین‌ها، ممکن است فرد به سندرم تحریک بیش از حد تخمدان (OHSS) مبتلا شود، این سندرم بعد از انجام یک دوره لقاح خارج رحمی (IVF) شدت می‌یابد. سندرم تحریک بیش از حد تخمدان باعث تورم تخمدان و تولید بیش از حد فولیکول (کیسه‌هایی پر از مایع که تخمک در آن رشد می‌کند) می‌شود.
حدود یک‌سوم از زنان پس از انجام یک دوره لقاح خارج رحمی (IVF)، سندرم تحریک بیش از حد تخمدان خفیف را تجربه می‌کنند.
علائم خفیف عبارتند از:
• حالت تهوع
• استفراغ
• درد شکم
• ورم شکم
• یبوست
• اسهال
• ادرار تیره و غلیظ
سندرم تحریک بیش از حد تخمدان وخیم ممکن است خطرات جانی در پی داشته باشد و سبب بروز مشکلات زیر شود:
• خونلختگی (لخته شدن خون در سرخرگ یا سیاهرگ)
• اختلالات کلیه و کبد
• مشکلات تنفسی
اگر هریک از این علائم را داشتید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. ممکن است نیاز باشد که به بیمارستان مراجعه کنید تا متخصصان وضعیت شما را بررسی و بیماری را درمان کنند.
بارداری خارج از رحم
زمانی که تخمک بارور شده در خارج از رحم لانه‌گزینی کند، بارداری خارج از رحم اتفاق می‌افتد. بیش از ۹۵ درصد از بارداری‌های خارج از رحم در لوله‌های رحمی شکل می‌گیرد. لانه‌گزینی و رشد تخمک در لوله رحمی، منجر به سقط جنین می‌شود و احتمال پارگی لوله رحم نیز وجود دارد. علائم بارداری خارج از رحم عبارتند از:
• درد در قسمت پایینی شکم
• خونریزی واژنی
• ترشح واژنی قهوه‌ای تیره یا قرمز
در صورتی که هریک از این علائم را در اوایل بارداری خود مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید.
مهم‌ترین خطر بارداری خارج از رحم پاره شدن لوله رحمی و خونریزی داخلی است. در صورتی که مشکلات لوله رحمی دارید، احتمال بارداری خارج از رحم بیشتر است. مرکز باروری یا پزشک باید برای شما آزمایش خون حاملگی تجویز کند تا میزان هورمون بارداری، گونادوتروپین جفتی انسانی (hCG) را بررسی کند و باید هر شش هفته شما را اسکن و ضربان قلب نوزاد را نیز بررسی کند تا مطمئن شود که جنین در رحم رشد می‌کند. اگر در اوایل بارداری خود درد شکم یا خونریزی واژنی دارید فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
عفونت لگن خاصره
روند بیرون آوردن تخمک از تخمدان گاهی به عفونت دردناک لگن خاصره منجر می‌شود. با این وجود، احتمال عفونت شدید خیلی کم است. از هر ۵۰۰ روند انجام شده، احتمال یک عفونت شدید وجود دارد.
چندقلوزایی
داشتن بیش از یک بچه چیز بدی نیست ولی احتمال بروز عوارض برای شما و فرزندتان را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. چندقلوزایی یکی از بزرگ‌ترین خطرات درمان‌های باروری است.
بعضی از عوارض احتمالی چندقلوزایی را در زیر آورده‌ایم:
• نوزادان زودتر از موعد یا با وزن کم به دنیا می‌آیند، ۵۰ درصد از دوقلوها و ۹۰ درصد از سه‌قلوها این مشکل را دارند.
• فرزند شما یک هفته بعد از تولد می‌میرد، احتمال این اتفاق نسبت به یک‌قلوها برای دوقلوها پنج برابر و برای سه‌قلوها نه برابر است.
• فرزند شما مبتلا به فلج مغزی می‌شود (بیماری که بر سیستم عصبی و مغز اثر می‌گذارد)، احتمال بروز این بیماری برای دوقلوها پنج برابر و برای سه‌قلوها ۱۸ برابر است.
• فشار خون بالا؛ در طول دوره بارداری، ۲۵ درصد از زنانی که چندقلو باردار هستند دچار این مشکل هستند.
• پیشرفت دیابت در طول بارداری؛ بیماری دیابت به دلیل گلوکز زیاد در خون به وجود می‌آید و زنانی که چندقلو باردار هستند سه برابر بیشتر از سایر زنان باردار در معرض این بیماری قرار دارند.
با اعمال محدودیت‌هایی در انتقال تعداد جنین در روش لقاح خارج رحمی می‌توان چندقلوزایی را کاهش داد؛ بنابراین حتماً درباره آن با پزشک خود صحبت کنید.
فشار روحی
ناباروری باعث فشار روحی می‌شود و به رابطه شما و همسرتان آسیب می‌زند. فهمیدن اینکه مشکلات باروری دارید بسیار ناراحت‌کننده است و بسیاری از زوج‌ها گفتگو با مشاور را راهکاری مناسب برای رفع این مشکل می‌یابند. مشاور درباره گزینه‌های درمانی، تأثیر این درمان‌ها بر شما و پیامدهای عاطفی درمان با شما گفتگو می‌کند. بهتر است که پزشک در حین درمان ناباروری، شما را به مشاور معرفی کند.
نقایص تولد
خطرات نقص تولد کم است. بعضی تحقیقات نشان می‌دهند که درمان ناباروری میزان بروز نقص تولد را افزایش می‌دهد؛ ولی این خطر ناچیز است.
تحقیقاتی که تا امروز انجام شده هیچ دلیل محکمی مبنی بر ارتباط افزایش نقص تولد با درمان ناباروری نشان نداده است. دلایل دیگر از جمله توان کم والدین در باروری، سن و سایر عوامل ناشناخته را نمی‌توان نادیده گرفت.
