سعی کنید در دوران بارداری برای جلوگیری از هرگونه مشکلی استراحت مطلق داشته باشید. استراحت در دوران بارداری یک زنگ تفریح خوشایند است. میتوانید استراحت کنید، درحالی که شخص دیگری امور منزل را برعهده دارد. ولی استراحت مطلق در حین بارداری مشکلاتی به همراه دارد. شما نمیتوانید سرکار یا خرید بروید یا با دوستان خود ملاقات داشته باشید. اگر در حین بارداری استراحت مطلق کامل برای شما تجویز شده است، حتی نمیتوانید برای دوش گرفتن یا غذا خوردن بلند شوید.
استراحت مطلق درمان اثبات شدهای برای جلوگیری از عوارض بارداری و یا زایمان زودرس نیست و گاهی برای جلوگیری از شرایط خطرناک تجویز میشود.
اخیراً استراحت مطلق برای اغلب مشکلات بارداری تجویز میشود و جریان خون جفت را بالا میبرد و به آرامی وزن جنین را افزایش میدهد. ممکن است پزشک در هر دوره از بارداری در صورت داشتن علائم زیر استراحت تجویز کند:
• فشار خون بالا
• خونریزی یا مشکلات واژن با جفت
• نارسایی دهانه رحم: وضعیتی که در آن دهانه رحم به احتمال زیاد قبل از موعد مقرر باز میشود
• انقباضات یا سایر علائم زایمان زودرس
• بارداری چند قلو
• علائم، نشانهها و یا نتایج آزمایشی که حاکی از مشکلات رشد در نوزاد است
در برخی موارد، استراحت مطلق در دوران بارداری به معنی کاهش سطح فعالیت فرد برای یک دوره زمانی است. فرد باید از حرکت در اطراف خانه، بلند کردن کودکان و انجام کارهای خانه خودداری کند. بسته به نوع شغل ممکن است بتواند شغل خود را ادامه دهد. در سایر موارد استراحت مطلق سختگیرانهتر است. فرد همیشه باید دراز بکشد و فقط برای استفاده از حمام و دستشویی میتواند از تخت خود بیرون بیاید و تا تولد نوزاد مجاز به انجام هیچگونه فعالیت سبک یا کارهای خانه نیست.
اگر پزشک برای کل دوران بارداری استراحت مطلق تجویز کند، فرد باید در کل دوران بارداری حتی هنگام غذا خوردن نیز به بغل بخوابد. بهداشت شخصی به حمام سریع و نشسته و استفاده از لگن برای دستشویی محدود میشود. ممکن است فرد برای این نوع استراحت مطلق در بیمارستان بستری شود.
تحقیقات اندکی در این زمینه انجام گرفته است، در برخی از این تحقیقات به مزایای استراحت مطلق یعنی کاهش خطر زایمان زودرس اشاره کردهاند ولی در برخی دیگر از آنها نه تنها به شواهد قانعکنندهای برای استفاده از این روش اشاره نشده است بلکه هیچ ارتباطی بین استراحت مطلق در بیمارستان و افزایش خطر زایمان زودرس نیافتند.
علاوه بر این هیچ شواهدی مبنی بر مفید بودن استراحت مطلق برای بارداری چند قلو، پایین قرار گرفتن جفت، ابتلا به پرهاکلامپسی، نارسایی دهانه رحم یا رشد نامناسب جنین در رحم وجود ندارد. کارشناسان مطمئن نیستند که آیا استراحت مطلق به زنان دارای فشار خون بالا کمک میکند یا خیر. بعضی از تحقیقات حاکی از این هستند که استراحت مطلق تأثیرگذار است و برخی دیگر این ارتباط را رد میکنند.
پزشکان نیز در مورد زمان و چگونگی استراحت مطلق اختلاف نظر دارند. بعضی معتقدند که چون هیچ دلیل محکمی برای رد آن وجود ندارد پس باید این روش را امتحان کرد. بعضی دیگر بر این باورند که استراحت مطلق اثرات منفی دارد و زنان باردار جز در موارد حساس نباید این نوع درمان را انجام دهند. به نظر این پزشکان استراحت مطلق باید کنار گذاشته شود.
در واقع استراحت مطلق برای سلامتی مضر است. استراحت مطلق طولانی مدت خطر لختهشدن خون را افزایش میدهد. (در برخی از شرایط، ممکن است پزشک برای کمک به جلوگیری از لختهشدن خون هپارین تجویز کند.) همچنین ممکن است استراحت مطلق باعث ایجاد بیخوابی، تغییر در متابولیسم بدن، شل شدن استخوان و درد شود.
به علاوه چون بدن مثل همیشه از ماهیچهها، قلب و ریهها استفاده نمیکند، این اعضا قدرت سابق خود را از دست میدهند و فرد خیلی خسته و ضعیف میشود. درحالی که استراحت فیزیکی در حین بارداری مفید است، ولی این نوع استراحت باعث ضعیف شدن ماهیچه و کاهش استقامت میشود. بعد از زایمان چند هفته طول میکشد تا فرد استقامت خود را دوباره به دست آورد و این موضوع مراقبت از نوزاد را سختتر میکند.
علاوه بر این استراحت مطلق میتواند کابوس فرد باشد و مشکلاتی را برای وی و خانواده به همراه داشته باشد. او باید کار خود را زودتر متوقف کند و کسی را پیدا کند تا از کودکان او مراقبت کند. اگر فرد استراحت مطلق داشته باشد باید برای انجام هر کاری مثل غذا آوردن به دیگران تکیه کند.
نهایتاً استراحت مداوم در رختخواب بسیار سخت است. خستگی و انزوا آثار مخربی روی سلامت روان فرد دارد.
درصورتی که پزشک استراحت مطلق برای شما تجویز کرد، از وی بخواهید که در مورد جوانب مثبت و منفی این موضوع با شما صحبت کند. در مورد میزان فعالیت مناسب نیز از وی سؤال کنید، سپس با خانواده، دوستان و همکاران خود صحبت کنید و نهایتاً تصمیم بگیرید. در طول این دوران به کمک دیگران نیاز دارید و ممکن است شما و همسرتان در این دوران به مشاوره نیاز داشته باشید.