شروع اولین عادت ماهانه یک رویداد مهم در زندگی هر دختر است. پریودی کمی خونریزی واژنی است. خونریزی چند روز طول میکشد و حدوداً هر ماه اتفاق میافتد. برخی از دختران بعد از دیدن اولین قطره خون خوشحال میشوند، درحالی که برخی دیگر بعد از دیدن خون احساس سردرگمی و ترس میکنند. هر واکنشی داشته باشید، دیدن خون برای همه دختران یک معنا دارد و نشان میدهد که دختر به بلوغ رسیده است. بچهها در مدرسه درباره این موضوع زیاد با هم صحبت میکنند، ولی نهایتاً همه آن را تجربه میکنند. هر دختر تغییرات مختلفی در بدن خود احساس میکند تا نهایتاً به یک زن جوان تبدیل شود و ممکن است کمی از این مسئله نگران باشد. واکنشهای احساسی کاملاً طبیعی است اما دختران با داشتن اطلاعات کافی در مورد این دوره اعتماد به نفس کافی بدست میآورند.
در گذشته دختران در سن ۱۴ یا ۱۵ سالگی برای اولین بار پریود میشدند؛ ولی امروزه به دلیل تغذیه بهتر معمولاً دختران بین سنین ۱۰ یا ۱۶ سالگی پریود میشوند. پریودی آمادگی زنان برای بارداری را اعلام میکند.
در طول چرخه قاعدگی، هورمونها از نقاط مختلف بدن برای کمک به کنترل و آمادهسازی بدن برای بارداری آزاد میشوند. این آمادهسازی زمانی آغاز میشود که تخمدانها هورمون استروژن و پروژسترون تولید میکنند. این هورمونها باعث ایجاد تغییرات خاصی در آندومتر (پوشش داخلی رحم) میشوند، سپس هورمونهای بلوغ را ترشح میکنند و تخمک از تخمدان آزاد میشود.
آزاد شدن تخمک، تخمکگذاری نامیده میشود. تخمکگذاری بین سیکل ماهانه و معمولاً در روز ۱۴ سیکل ۲۸ روزه اتفاق میافتد. از تخمدان تخمک به سمت یکی از لولههای فالوپ (دو لوله که تخمدان را به رحم وصل میکنند) حرکت میکند.
اگر تخمک توسط اسپرم بارور شود، حدوداً ۲ تا ۴ روز طول میکشد تا از لوله فالوپ خارج شود. سیکل قاعدگی از اولین روز یک دوره تا اولین روز سیکل بعدی است. سیکل یک زن بالغ معمولاً ۲۸ روزه است، اگرچه برخی از آنها ۲۲ روز و برخی دیگر ۴۵ روز نیز است. پریودی معمولاً ۵ روز طول میکشد ولی در زنان مختلف متفاوت است. یک زن در طول یک دوره حدوداً ۲ تا ۴ قاشق غذاخوری (۳۰ تا ۵۹ میلیلیتر) خون از بدنش خارج میشود.
در چند سال اول، قاعدگی اغلب نامنظم است. ممکن است سیکل ماهانه کمتر از (۳ هفته) یا بیشتر از (۶ هفته) باشد یا ممکن است یک دختر جوان سالانه سه یا چهار بار پریود شود. فقدان پریودی آمنوره نامیده میشود. اگر تا سن ۱۵ سالگی یا سه سال بعد از ظهور اولین علائم، پریود نشدید باید به دکتر مراجعه کنید.
سؤالات زیادی در مورد دلیل پریودی دختران وجود دارد. پاسخ این سؤال روشن است. به عنوان یک زن یکی از چیزهایی که بدن برای آن برنامهریزی میکند بچهدار شدن است. کل فرآیند برای باروری است و شما یکی از میلیاردها زنان جهان هستید که پریودی را تجربه میکنید. پریود شدن به این معنا است که بدن شما توانایی تولید تخمک و نگهداشتن کودک را دارد. بدن زنان شگفتانگیز است و رشد فرزند در بدن برای آنها افتخاری محسوب میشود.
بدن هر ماه آماده میشود و احتمال بارداری وجود دارد. یکی از بزرگترین چیزهایی که اتفاق میافتد این است که رحم گرم و نرم شده، پوشش دیوارهای آن کرکی و مناسب رشد جنین میشود. اگر باردار نشوید، بدن شما به آن لایه رحم احتیاج ندارد و نهایتاً آن لایه فرو میریزد و پریود میشوید. اگر بدن شما آن لایه اضافی را از بدن خارج نکند مریض میشوید. ممکن است عادت ماهانه در ابتدا برای شما خوشایند نباشد، ولی زمانی که اطلاعاتی کافی در مورد آن کسب میکنید میبینید که نهایتاً برای بدن شما مفید است.
احتمالاً با دیدن تغییرات فیزیکی میتوانید علائم اولین عادت ماهانه را مشاهده کنید. رشد پستانها از اصلیترین نشانه وارد شدن به سن بلوغ در دختران است. معمولاً به دنبال آن در ناحیه تناسلی مو رشد میکند و ترشحات سفیدرنگی از واژن ترشح میشود.
حدود یک سال پس از رشد سینهها، اکثر دختران سریعاً به مرحلهای از رشد وارد میشوند. قد آنها بلندتر میشود و پاهایشان نسبت به قبل بیشتر رشد میکند. سپس حدوداً یک سال پس از رشد سریع و حدوداً دو سال و نیم پس از رشد پستان، اولین عادت ماهانه آغاز میشود.
به طور متوسط اکثر دختران اولین پریودی خود را در ۱۲ یا ۱۳ سالگی تجربه میکنند ولی ممکن است برخی دیگر دیرتر یا زودتر این حالت را تجربه کنند. اگر درست هنگام اولین قاعدگی در مورد این حالت با دختر خود صحبت کنید، کمی دیر است.
بنابراین قبل از شروع اولین خونریزی، اطلاعات کافی در اختیار دختر خود قرار دهید. قبل از بحث درباره قاعدگی باید درک خوبی از نحوه انجام آن داشته باشید. به طور کامل و یکجا در مورد عادت ماهانه با دختر خود صحبت نکنید. سعی کنید با داشتن مکالمات کوتاه اطلاعات کافی را در اختیار وی قرار دهید. ممکن است ابتدا درک این موضوع برای او سخت باشد. کودکانی که به سن بلوغ میرسند باید در مورد اتفاقهایی که در بدنشان رخ میدهد اطلاعات کافی داشته باشند.
حتی پدر و مادر باید به سؤال کودکان نوپا در مورد بدنشان پاسخ دهند؛ اما چگونگی بحث در مورد جزئیات به بلوغ فرزند و توانایی درک او بستگی دارد. در طول دوران کودکی بسیاری از کودکان از والدین خود سؤال میپرسند و این فرصت مناسبی برای والدین هست که اطلاعات کافی را در اختیار فرزندان خود قرار دهند. با این کار نه تنها اطلاعات کافی در اختیار او قرار میدهید بلکه به والدین نیز این امکان را میدهد که به راحتی در مورد موضوعات مختلف با آنها صحبت کنند.
اما شما نباید لزوماً برای پاسخ سؤالات آنها تا سن بلوغ و قاعدگی صبر کنید. در حالت ایدهآل بهتر است در حال نزدیک شدن به سن بلوغ، دختران و پسران اطلاعات کافی در مورد تغییرات بدن خود داشته باشند کودکان مایلند اکثر چیزها را از پدر و مادر خود یاد بگیرند، مطمئن باشید که آنها با دوستان خود در مورد این موضوعات صحبت میکنند. با قرار دادن اطلاعات کافی در اختیار کودکان، پدر و مادر مطمئن میشوند که اطلاعات درستی در اختیار فرزندان خود قرار دادهاند و هرگونه اطلاعات منفی را از ذهن آنها پاک کردهاند.
بهتر است که والدین روند قاعدگی را برای فرزندان خود توضیح دهند. اگر مادر از قاعدگی به عنوان بیماری نام ببرد، ذهنیت بدی در دخترش شکل میگیرد. مادران میتوانند توضیح دهند که دوره قاعدگی یک بخش طبیعی و شگفتانگیز از زن بودن است. به آنها بگویید که بدون این اتفاق نمیتوانند مادر شوند. برای دختر خود توضیح دهید که تغییرات فیزیکی هر کس متفاوت است. مثلاً ممکن است فرزند شما نگران تغییرات سریع یا کند رشد بدن خود نسبت به سایر دوستان خود باشد.
علاوه بر اینکه دختران باید با مفهوم قاعدگی و بهداشت زنان (نوار بهداشتی) آشنا شوند. باید بدانند که در این دوره گاهی گرفتگی عضلات رحم را تجربه خواهند کرد.
اغلب دختران نوجوان سؤالات زیادی در مورد قاعدگی دارند، بعضی از این سؤالات را در زیر آوردهایم:
برای آنها توضیح دهید که پسران در دوره بلوغ علائم دیگری مانند کلفتتر شدن صدا و رشد موهای صورت را تجربه میکنند. پریود شدن به این معناست که دختر میتواند بچهدار شود. پریودی در نتیجه تغییرات رحمی است. رحم عضوی از بدن دختران است.
خیر عادت ماهانه زنان بین سن ۴۵ تا ۵۱ سالگی متوقف میشود و زن دیگر قادر به باردارشدن نیست.
میزان خونریزی در بین افراد متفاوت است در برخی از زنان ۳ روز و در برخی دیگر یک هفته طول میکشد. مقدار خونریزی متفاوت است ولی معمولاً بین ۲ تا ۴ قاشق غذاخوری (۳۰ تا ۵۹ میلیلیتر) است و این میزان هر ماه نیز تفاوت دارد.
دختران باید درک کنند که آنها میتوانند در صورت راحتی هر کاری انجام دهند.
نگرانی در مورد گرفتگی عضله، موضوع بزرگی برای برخی از دختران است. درحالی که بسیاری از دختران گرفتگی عضله دارند ولی بسیاری از آنها در یکی دو سال اول گرفتگی عضله را تجربه نمیکنند. گرفتگی عضله فقط چند روز وجود دارد. گاهی اوقات یک بطری آب داغ یا یک حمام داغ میتواند به کاهش ناراحتی کمک کند. گاهی تنفسهای عمیق و ورزش نیز مفید است. اگر گرفتگی عضلات خیلی ناراحتکننده شود میتوانید از داروهایی مسکن مثل ایبوپروفن استفاده کنید. داشتن گرفتگی در یک یا دو روز اول طبیعی است، اما گاهی درد پریودی به قدری شدید میشود که انجام هرگونه کار و فعالیتی برای دختران غیرممکن میشود.
سندرم قبل از قاعدگی (PMS) که شامل تغییرات جسمی و روحی (نوسانات خلقی و تحریکپذیری، تنش، نفخ و حساسیت پستانها) است و ممکن است درست قبل از عادت ماهانه رخ دهد؛ اما دختران معمولاً علائم مرتبط با سندرم قبل از قاعدگی را تا چند سال پس از شروع اولین قاعدگی ندارند. درحالی که همه دختران PMS را تجربه نمیکنند، ولی استراحت، ورزش و خوردن یک رژیم غذایی متعادل به کم کردن این عارضه کمک میکند.
خیر، در واقع دوش گرفتن ممکن است تعادل طبیعی بین باکتریها را برهم بزند و احتمال عفونت در واژن بالا رود.
همانگونه که برخی والدین خجالت میکشند درباره قاعدگی صحبت کنند، کودکان و نوجوانان نیز به سختی مشکلات و نگرانیهای خود را عنوان میکنند. اگر صحبت کردن در مورد قاعدگی برای شما ناخوشایند است، روشهای زیر به شما کمک میکند که راحتتر در مورد این موضوع صحبت کنید:
• به دنبال کتاب و مطالب آموزشی باشید تا راحتتر در مورد این موضوع گفتگو کنید.
• میتوانید در مورد بلوغ و قاعدگی با پزشک صحبت کنید.
• میتوانید در مورد قاعدگی اطلاعاتی یادداشت کنید و آن را در اختیار فرزندان خود قرار دهید.
• اگر پاسخ سؤالی را نمیدانید در مورد آن جستجو کنید.
• صحبتهای خود را با مطالبی که در مدرسه به کودک آموزش میدهند هماهنگ کنید. با معلم او درباره تصمیمات و توصیههای او در این باره صحبت کنید.
• برای اینکه یخ شما و فرزندتان آب شود بهتر است سؤالاتی از فرزندتان بپرسید که مکالمه بین شما را راحتتر کند. در مورد استفاده از محصولات بهداشتی مربوط به زنان اطلاعاتی در اختیار او قرار دهید و روشهایی برای کاهش سندرم پیش از قاعدگی ارائه دهید.
• ببینید او اطلاعات اولیه در مورد قاعدگی را از کجا دریافت کرده است. با سؤال و جواب میتوانید اطلاعات غلط و نادرست را از ذهن او پاک کنید.
• قبل از ملاقات با پزشک به دختر نوجوان خود بگویید که ممکن است دکتر در مورد پریود شدن از او سؤال کند. بعد میتوانید از او بپرسید که آیا در رابطه با اولین عادت ماهانه خود نگرانی دارد یا خیر.
باید واقعیتهای قاعدگی را دقیق در اختیار فرزندان خود قرار دهید. از پاسخ دادن به سؤالات آنها طفره نروید، آنها سؤالاتی مشابه به سؤالات شما در سن بلوغ دارند.
اولین عادت ماهانه برای شما بسیار جالب است چون انتظار آن را نداشتهاید. معمولاً بعد از رفتن به دستشویی اولین لکهها را مشاهده میکنید. لکههای تیره روی شورت اولین خون عادت ماهانه شما است.
خون قاعدگی پوشش داخلی رحم است که کار خود را انجام داده و در حال حاضر در حال پاکسازی بدن است. خون ممکن است تیره یا روشن باشد؛ بنابراین اصلاً نگران رنگ آن نباشید. مقدار خون قاعدگی در اکثر زنان متفاوت است، ولی ممکن است این میزان در ابتدا در برخی از افراد زیاد باشد سپس بعد از چند دوره کم شود. برای جذب خون میتوانید از نوار بهداشتی استفاده کنید. میتوانید از محصولات دارای جذب بالا برای روزهایی که خونریزی زیاد است استفاده کنید.
اگر نمیخواهید پریودی غافلگیرتان کند بهتر است همیشه نوار بهداشتی در دسترس داشته باشید. لازم نیست جزئیات خصوصی خود را در اختیار کسی قرار دهید فقط به مادر خود بگویید که حدس میزنید عادت ماهانه شما نزدیک است و میخواهید آماده باشید. ممکن است وسایل لازم را در خانه داشته باشد یا آنها را برای شما از بیرون تهیه کند.
اگر میخواهید وسایل مورد نیاز را خودتان فراهم کنید میتوانید با مراجعه به داروخانه و سوپرمارکت آنها را تهیه کنید. بهتر است مارکهای مختلف را امتحان کنید. گاهی اوقات ممکن است با نوار بهداشتیها احساس راحتی نکنید و از زیر لباس شما را اذیت کند. بهتر است قبل از اولین عادت ماهانه چند بار از نوار بهداشتی استفاده کنید تا به آن عادت کنید.
ممکن است در زمان پریودی سردرد و گرفتگی عضله داشته باشید، بهتر است آن زمان از ماه را زیاد به خود سخت نگیرید. استراحت کافی داشته باشید و زودتر از حد معمول به رختخواب بروید. اگر مجبورید در این دوران فعالیت داشته باشید، از مسکن استفاده کنید. همیشه همراه خود نوار بهداشتی اضافی داشته باشید.
اولین عادت ماهانه نباید نگرانی زیادی برای شما ایجاد کند و در واقع وارد دنیای جدیدی میشوید. به خاطر داشته باشید که شما اولین و آخرین زنی نیستید که پریود میشود.