بعضی زنان علائم یائسگی کم و خفیفی دارند یا هیچ علائمی ندارند؛ ولی اکثر زنان این علائم را دارند و خواب، زندگی روزانه و احساس سلامت آنان به شدت تحت تأثیر قرار میگیرد. با ثابت شدن میزان هورمونها، علائم یائسگی کاهش مییابد. تغییرات بعد از یائسگی نشانه طبیعیِ میزان استروژن کم است و معمولاً در طول زمان ادامه مییابد.
این علائم معمولاً دو تا چهار سال طول میکشند و سپس ناپدید میشوند و گاهی مدت زمان بیشتری طول میکشند. گاهی علائم مربوط به واژن مثل خشکی واژن باقی میماند و با بالا رفتن سن بدتر میشود.
به احساس ناگهانی گرما در قسمت بالای بدن، گرگرفتگی میگویند که از صورت، گردن یا قفسه سینه شروع میشود و به قسمت پایین یا بالای بدن میرسد. پوست صورت، گردن و قفسه سینه قرمز و ناهمگون میشود و شروع به عرق کردن میکنید. تغییراتی در ضربان قلب خود نیز احساس میکنید. ممکن است قلب بسیار سریع بزند یا نامنظم و قویتر از معمول باشد (تپش قلب).
به گرگرفتگی در شب تعریق شبانه میگویند. اکثر گرگرفتگیها فقط چند دقیقه طول میکشد و بیشتر در سالهای اول بعد از آخرین عادت ماهانه اتفاق میافتند.
بسیاری از زنان یائسه به دلیل تعریق شبانه مشکلات خواب دارند؛ ولی اختلالات خواب ممکن است در نتیجه اضطراب نیز باشد. کمبود خواب شما را بدخلق میکند و حافظه کوتاه مدت و توانایی تمرکز را نیز با مشکل روبرو میکند.
در دوره حوالی یائسگی ممکن است خشکی، خارش یا درد واژن داشته باشید. این کار رابطه جنسی را برای شما سخت یا پردرد میکند. این علائم که با یکدیگر ترکیب میشوند با عنوان تحلیل رفتن واژن شناخته میشوند.
حدود یکسوم از زنان علائم تحلیل واژن را مدت کوتاهی بعد از یائسگی تجربه میکنند و تعداد بیشتری این علائم را بعدها تجربه میکنند. در بعضی موارد، تحلیل تا ۱۰ سال بعد از آخرین عادت ماهانه ادامه مییابد.
علائم واژنی معمولاً با گذشت زمان بدتر میشوند، جز اینکه درمان شوند.
در حین یائسگی، احتمالاً به عفونت عودکننده مجرای ادراری پایینی مثل آماس مثانه مبتلا میشوید و در این صورت نیاز ناگهانی و مکرر به ادرار کردن دارید.
همه اوج و فرود در میل جنسی را تجربه میکنند، اوج و فرود در میل جنسی دلایل مختلفی دارد. مثلاً عدم تعادل هورمونی یا داروهای تجویزی پزشک، میل جنسی را ضعیف میکند. این نکته را نیز باید در نظر گرفت که میل جنسی و کارکرد جنسی با یکدیگر تفاوت دارند.
فردی که نوسانات روحی دارد مانند ترن هوایی است. لحظهای سرحال است و لحظهای بعد افسرده و به نظر میرسد که هیچوقت از ترن پیاده نشود. نوسانات روحی، شدید، ناگهانی و خارج از کنترل است. نوسانات روحی وخیم و مزمن اختلال روحی به شمار میآیند، یکی از مشکلات سلامتی که مانند مشکلات جسمی واقعی است. در واقع، نوسانات روحی گاهی نتیجه مشکلات جسمی مانند سندرم پیش از قاعدگی هستند و همچون بیماریهای جسمی درمان شدنی هستند. با پزشک خود تماس بگیرید و در این مورد مشورت کنید.
خستگی یکی از رایجترین علائم یائسگی و به معنای احساس ضعف، خستگی و انرژی کم مداوم و طولانی است. این حالت را باید از خوابآلودگی که تمایل واقعی به خوابیدن را نشان میدهد، متمایز کرد؛ خستگی به معنای کمبود انرژی است نه خوابآلودگی. اگر به طور ناگهانی احساس خستگی کنید، طی روز تمرکز نداشته باشید، بدخلق و بیعلاقه باشید، نشانه خستگی کامل است.
اضافه وزن به ویژه ضخامت در قسمت کمر یکی دیگر از نشانههای تغییر هورمونی است. در حالی که بعضی پزشکان و کتابهای پزشکی ادعا میکنند که یائسگی هیچ ارتباطی با اضافه وزن ندارد و این اضافه وزن در زنان یائسه به دلیل افزایش سن و کاهش سوختوساز بدن است، سایر بررسیها نشان دادهاند که تغییر میزان هورمون با اضافه وزن و پخش دوباره چربی در بدن ارتباط دارد.
تغییر رژیم غذایی و ورزش و مصرف مکملهای طبیعی به افزایش میزان سوختوساز بدن کمک میکند.
بسیاری از آلرژیها ریشه در واکنشهای هورمونی دارند. این موضوع به ویژه در زنانی که با تغییر هورمونی، معمولاً در اواخر دهه بیست یا بعد از زایمان، افزایش علائم را تجربه میکنند مشهودتر است. عدم تعادل هورمونی نوعی واکنش آلرژیک است که زنان قبل از بلوغ تا سن پیری تجربه میکنند و واکنشی شدید به کارکرد طبیعی هورمونها است.
احساس ناراحتی ممکن است طبیعی، مناسب و حتی هنگام شکست و زیان در زندگی لازم باشد. یا ممکن است برای مدت زمان کوتاهی بدون هیچ دلیلی احساس ناراحتی و غم کنید که طبیعی و عادی است؛ ولی اگر چنین احساساتی باقی بماند یا زندگی روزانه شما را با مشکل مواجه کند، احتمالاً به اختلالات افسردگی مبتلا هستید. شدت، مدت و وجود علائم دیگر، ناراحتی معمولی را از اختلالات افسردگی متمایز میکنند. اگر حالات روحی برای مدت زمانی طولانی تغییر کند و با از دست دادن علاقه به انجام فعالیتهای روزمره، اختلالات خواب و غذا خوردن و دوری از خانواده و دوستان همراه باشد، به آن افسردگی یا بدخلقی میگویند.
درد، التهاب یا حساسیت در یک یا هر دو پستان اغلب با عادت ماهیانه همراه است؛ ولی ممکن است در دوران بارداری، شیردهی و یائسگی نیز این درد را تجربه کنید. در صورتی که درد بسیار شدید بود یا برای دو ماه یا بیشتر باقی ماند یا اگر درد پستان با غده پستان یا ترشح از نوک سینه همراه بود، به پزشک مراجعه کنید.
در طول مراحل اولیه یائسگی، سردردهای زیاد و شدیدی میگیرید که به دلیل کاهش سطح استروژن است. بسیاری از زنان پیش از عادت ماهیانه یا هنگام تخمکگذاری سردرد میگیرند. گاهی به این سردردها «میگرن قاعدگی» میگویند که به دلیل کاهش میزان استروژن در دوره قاعدگی است؛ بنابراین، هنگامی که تولید استروژن به دلیل یائسگی زودرس کاهش مییابد، ممکن است به یکی از این سردردهای هورمونی منتهی شود. سردردهای شدید همراه با گیجی یا تب بالا نشانه بیماری وخیم است و به مراقبتهای فوری پزشکی نیاز دارد.
تغییرات کارکرد معده و روده با گاز معده زیاد، درد شدید معده و روده، حالت تهوع و کمی نفخ کاملاً طبیعی است؛ ولی افرادی که برنامه غذایی سالمی دارند، گاهی بیهوده نگرانند که نفخ زیادی دارند. اگر غلات کامل، میوه و سبزیجات زیادی میخورید، بدین معنی است که رژیم غذایی سالمی دارید و احتمالاً دستگاه گوارش گاز معده طبیعی تولید میکند. اگر بیش از سه روز گاز معده و درد شکمی زیادی داشتید یا در صورتی که درد بسیار شدیدتر از قبل شد، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
افزایش درد در کل ماهیچههای بدن به دلیل التهاب و خشکی ماهیچهها است. زنانی که سلامت عمومی و مقاومت آنان خوب است نسبت به زنانی که رژیم غذایی بد و فعالیت جسمانی کمتری دارند، تنشهای پیش از قاعدگی کمتری احساس میکنند. برای کاهش علائم، ورزش کنید. ورزش، مسکن طبیعی بدن یعنی اندورفین را افزایش میدهد؛ بنابراین وضعیت روحی را بهبود میبخشد و علائم جسمی و روحی پیش از قاعدگی را به شدت کاهش میدهد.
با کاهش میزان استروژن، تولید کلاژن نیز کم میشود. کلاژن، رنگ، ظاهر پرطراوت و ترمیمپذیری پوست را حفظ میکند؛ بنابراین تأثیر کاهش کلاژن در پوست نمایان میشود و پوست شادابی خود را از دست میدهد و نازک، خشک و پوستهپوسته میشود.
یائسگی بر پوست نیز تأثیر میگذارد و باعث میشود احساس پیری زودرس کنید و دلیل آن نیز روشن است؛ کاهش کلاژن باعث میشود پیرتر از گذشته به نظر برسید. بدتر از همه اینکه این نشانه در اوایل یائسگی نمایان میشود. از دست دادن کلاژن در شروع یائسگی بسیار سریع است. ممکن است یائسگی زودرس نیز به از دست دادن سریع کلاژن بینجامد.
پوکی استخوان اختلالات استخوانی رو به وخامت است که در آن استخوانها باریک و ضعیف شده و حجم و تراکم استخوان کاهش مییابد؛ بنابراین استخوانها در معرض شکستگی و ترک بیشتری هستند. یائسگی بر استخوانها تأثیر میگذارد. به طور معمول استخوانها روندی طی میکنند که زمانی که جوان هستید بدن استخوانهای جدیدی میسازد و سلولهای استخوانهای جوان جایگزین استخوانهای پیر میشوند و آنها را از بین میبرند. توانایی بدن برای انجام این روند با افزایش سن تغییر میکند؛ بنابراین زمانی که تقریباً ۳۵ ساله هستید ساخت استخوان جدید نسبت به از بین رفتن استخوان کمتر است. علاوه بر سن، هورمون استروژن نیز به روند جذب کلسیم برای استخوانها کمک میکند و در حین یائسگی که میزان آن کاهش مییابد، زنان شتاب در کاهش تراکم استخوان را تجربه میکنند.
علائم یائسگی که تاکنون توضیح دادیم بسیار رایج است و در صورت مشاهده آنها نیازی به مراجعه به پزشک ندارید؛ ولی اگر این علائم وخیم بود یا در صورتی که متوجه موارد زیر در یائسگی شدید، حتماً با پزشک تماس بگیرید.
بعد از یائسگی دوباره خونریزی دارید. علاوه بر سایر احتمالات، خونریزی نشانه سرطان رحم نیز است؛ بنابراین باید به پزشک مراجعه کنید.
علائم یائسگی مشکلاتی به وجود میآورند یا زندگی روزانه شما را مختل میکنند. پزشک داروهایی برای بهبود علائم تجویز خواهد کرد.