اشتراک‌گذاری...

Print

email

Facebook

Google+

Twitter

Linkedin

ممکن است تصور کنید تشخیص بلوغ زودرس ساده است. اگر پستان‏‌های دختر ۶ ساله‌تان یا موهای زیر بغل دختر ۷ ساله‌تان رشد کرده است، به نظرتان شواهد کافی برای بلوغ زودرس است؟

در واقع این‌طور نیست. تشخیص بلوغ زودرس حتی برای متخصصین نیز مشکل است؛ بنابراین پزشکان چگونه می‌‏توانند بلوغ زودرس را تشخیص دهند و برنامه درمانی خاصی برای آن ارائه دهند؟ در اینجا خلاصه‌‏ای از مواردی که پزشکان به آنها مراجعه می‏‌کنند ذکر شده است.

بلوغ زودرس چیست؟

بلوغ زودرس زمانی تشخیص داده می‏‌شود که به طور میانگین در دخترها زودتر از ۸ سالگی و در پسرها زودتر از ۹ سالگی شروع شود. تخمین‌ها متفاوت است اما متخصصین می‏‌گویند از هر ۵۰۰۰ کودک ۱ نفر به بلوغ زودرس مبتلا می‏‌شود.
پزشکان متخصص بر این باور هستند تنها %۱۰ از نوجوانانی که به آنها مراجعه می‏‌کنند دچار بلوغ زودرس شده‌‏اند. پزشکان می‏‌گویند والدین تمام این کودکان بدون هیچ دلیل منطقی نگران و دلواپس هستند.
در افرادی که دچار بلوغ زودرس هستند، پستان‏‌ها به طور مجزا و موهای شرمگاهی بدون هیچ‏گونه علائمی رشد پیدا می‏‌کنند.
یکی از متخصصین می‌گوید که اگر کودک شما نشانه‌های بلوغ زودرس دارد، نگران نشوید. از پزشک کودکان درخواست کنید شما را نزد متخصص غدد بفرستد.
سونوگرافی تخمدان‏‌ها یکی دیگر از موارد کمک‌کننده است. مصرف دارو ترشح هورمون‏‌های جنسی را متوقف می‌‏کند.

برای درمان بلوغ زودرس مرکزی، درمان استانداردی وجود دارد که GnRH نامیده می‏شود. این درمان با جلوگیری از ترشح هورمون‏‌های ترشح‌شده از غده هیپوفیز از رسیدن به بلوغ جلوگیری می‌‏کند. کودکان زیادی که نیازمند درمان هستند، از این دارو به شیوه تزریق یا کاشت استفاده می‌‏کنند.

• تزریق ماهانه و عضلانی و یا روزانه که زیر پوستی انجام می‏‌شود.

• کپسول‏‌های بسیار کوچکی زیر پوست بازو قرار می‌گیرند. این کپسول‌‏ها به مرور دارو را داخل بدن آزاد می‏‌کنند، به این عمل کاشت می‌گویند.

• اسپری‏‌های بینی که برای استفاده روزانه تجویز می‏‌شود.

ممکن است علائم بلوغ در طی اولین ماه درمان بیشتر خود را نشان دهد، اما پس از تکمیل دوره درمان علائم کاملاً ناپدید می‏‌شوند. در دختران ۶ تا ۱۲ ماه بعد از شروع درمان، پستان‏‌ها کوچک می‌‏شوند. در بسیاری از موارد به طور کلی ناپدید می‏‌شوند. عوارض جانبی GnRH بسیار ناچیز است. این عوارض عبارتند از سردرد، نشانه‏‌های یائسگی (مانند گرگرفتگی) و آبسه کردن در محل تزریق. شواهدی دال بر طولانی بودن این عوارض وجود ندارد.

دیگر درمان‌‏های بلوغ زودرس مرکزی عبارتند از:

پروژسترون: تزریق پروژسترون یکی از درمان‌‏های استاندارد بلوغ زودرس مرکزی است؛ اما تأثیر کمتری نسبت به GnRH دارد.

اگر بلوغ زودرس مرکزی به دلیل رشد تومور باشد عمل جراحی یا پرتودرمانی تنها راه‌‏های درمان است اما همیشه برداشتن تومور مشکلات را حل نمی‏‌کند.

بعضی از مطالعات نشان می‌‏دهد درمان روی کودکان زیر ۱۱ سال اثر ندارد.

درمان بلوغ زودرس محیطی تقریباً متفاوت است. البته بستگی به نوع بلوغ نیز دارد. در بعضی از موارد، برای برداشتن تومور یا کیست تخمدان‏‌ها یا بیضه‌‏ها نیاز به عمل جراحی است. در موارد خاص از دارو نیز می‌توان استفاده کرد که پزشک آن را تشخیص می‌دهد.

بلوغ زودرس مرکزی و درمان‏‌های آن

با وجود اینکه درمان بلوغ زودرس مرکزی به خوبی جواب می‏‌دهد اما همه کودکان به آن نیاز ندارند. پزشکان با کمک زمان، سن، سرعت رشد و بلندی قد شیوه‌های درمان خود را شروع می‌کنند.
پزشکان بعد از مشاهده یک کودک با علائم بلوغ زودرس قبل از انتخاب درمان، حداکثر شش ماه منتظر می‏‌مانند. در بعضی از کودکان علائم آشکار بلوغ زودرس به خودی خود متوقف می‌‏شود.
هرچه سن کودک پایین‏‌تر باشد، پزشک درمان را جدی‏‌تر توصیه می‏‌کند. یک دختر هفت و نیم ساله که علائم بلوغ زودرس در او نمایان شده است نیاز به درمان ندارد. دختر هفت و نیم ساله به سن بلوغ طبیعی نزدیک است. درمان تأثیر عمده‏ای روی کودکان ۵ یا ۶ ساله دارد.
تشخیص سرعت رشد طی بلوغ یک اقدام کلیدی است. پزشکان در صورتی که متوجه شوند پستان‌‏های یک دختر با سرعت کم در حال رشد است هیچ‏گونه درمانی را توصیه نمی‏‌کنند؛ اما تغییرات سریع حتی در کودکان بزرگ‏‌تر نیازمند درمان است.

در صورتی که کودکان مبتلا به بلوغ زودرس مرکزی تحت درمان قرار گیرند، بلندی قد آنها به طور میانگین مانند افراد بزرگسال می‏‌شود. با این وجود خطر کوتاهی قد بسیاری از کودکان را تهدید می‌‏کند، به خصوص کودکانی که زیر ۶ سال هستند و کودکانی که زمان شروع علائم بلوغ به‌خودی‌خود قد کوتاهی دارند. پزشکان برای این دسته از کودکان درمان توصیه می‏‌کنند.
تکامل احساسی ارتباط مستقیم با سن دارد. گروهی از کودکان با تغییرات فیزیکی و احساسی بلوغ به سختی کنار می‌‏آیند. عادت ماهانه برای بعضی از دخترها ترسناک و گیج‌کننده است.
اگر فکر می‏‌کنید علائم بلوغ زودتر از موعد در فرزند شما نمایان شده است سریعاً به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که فرصت را از دست بدهید کنترل آن سخت‏‌تر می‌‏شود.
هیچ فرمول خاصی برای مشخص کردن مدت زمان درمان در دسترس نیست. نظرات پزشکان با یکدیگر متفاوت است. مهم این است که پزشک مورد اطمینان خود را پیدا کنید. اگر با نظرات و پیشنهاد‌های پزشک موافق نیستید، از پزشکان دیگر کمک بگیرید.

سعی کنید بر اضطراب خود غلبه کنید و اجازه ندهید کودک از احساس شما مطلع شود. در حالی که نگران عوارض بلوغ زودرس هستید کودکتان هیچ‏گونه دلواپسی ندارد.
اگر دختر شما از تغییرات صورت گرفته در بدن خود شرمگین است یا در مدرسه مورد تمسخر دیگران قرار می‏‌گیرد، می‏‌توانید از یک روان‌پزشک کمک بگیرید. از پزشک خواهش کنید شما را با افرادی که کودکشان دچار بلوغ زودرس بوده و معالجه شده است، آشنا کند.

صحبت با کودکان

تمام امور را به عهده پزشک نگذارید. خود شما هم نقش مهمی بر عهده دارید. صحبت کردن با کودکان درباره بلوغ زودرس آسان نیست، اما شما مجبور هستید این کار را انجام دهید.
درواقع این وظیفه والدین است کودکانی را که دچار بلوغ زودرس هستند از تغییرات آگاه سازند. به نظر می‏‌رسد وقتی والدین امور را در دست می‏‌گیرند و کودکان را برای بلوغ آماده می‏‌کنند، کودکان بهتر از عهده آن برمی‌‏آیند.
یکی از مهم‌ترین کارهایی که والدین باید انجام دهند این است که به کودک خود اطمینان دهند هیچ مشکلی ندارد و این روند کاملاً طبیعی است. باید به آنها بگویند به هیچ بیماری مبتلا نیستند و نیابد خود را بیمار فرض کنند.
والدین باید به کودکان خود کمک کنند تا باور کنند که بلوغ زودرس مرکزی بیماری نیست و نباید نگران باشند. باید به آنها بگویند بلوغ یک روند طبیعی است که همه آن را طی می‏‌کنند اگرچه ممکن است این روند زودتر از موعد شروع شود ولی باز هم طبیعی است.