خونریزی غیرطبیعی قاعدگی
خونریزی غیرطبیعی قاعدگی
خونریزی غیرطبیعی قاعدگی یا قاعدگی نامنظم با قاعدگی طبیعی متفاوت است. با توجه به آناتومی و فیزیولوژی بدن، عادت ماهانه طبیعی بین ۲۳ تا ۳۵ روز است که معمولاً قابل پیشبینی است، بدین معنا که اگر بین ۲۳ روز یا ۳۵ روز پریود شوید، پریودی طبیعی است. ولی قاعدگی نامنظم اکثراً کوتاهتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۶ روز است. اگر طول سیکل ماهیانه از ماهی به ماه دیگر متفاوت باشد، مثلاً یک دوره ۲۸ روزه، دوره دیگر ۴۰ روزه و دوره بعدی ۳۲ روزه باشد، قاعدگی نامنظم نامیده می‌شود.
به طور عمومی خونریزی قاعدگی:
• هر ۲۸ روز اتفاق میافتد
• حدوداً ۵ روز طول میکشد
• و ۲ تا ۸ قاشق غذاخوری خون از بدن خارج می‌شود
مدت زمان قاعدگی، فاصله بین قاعدگی و میزان خونریزی در هر زن متفاوت است و اغلب باوجود تمام این تفاوتها، قاعدگی طبیعی است. ولی گاهی تغییرات و تفاوتهایی در خونریزی ماهانه غیرطبیعی است و ممکن است نشانه‌ای از وجود بیماری خاصی باشد. موارد زیر ممکن است باعث ایجاد قاعدگی غیرطبیعی شود:
• لکه‌بینی یا قاعدگی بین عادت ماهانه
• خونریزی بعد از رابطه جنسی
• خونریزی غیرطبیعی خیلی زیاد یا خیلی کم
• پریودی کوتاهتر یا طولانیتر از پریودی طبیعی
• چرخه قاعدگی کمتر یا بیشتر از حالت عادی
• خونریزی بعد از یائسگی
• عقب افتادن پریودی
دلایل خونریزی غیرطبیعی قاعدگی چیست؟
بسیاری از علل احتمالی خونریزی غیرطبیعی قاعدگی موارد زیر هستند:
عقب افتادن عادت ماهانه یک تجربه ترسناک برای اغلب افراد است. اکثر زنان در صورت عقب افتادن پریودی به بارداری فکر میکنند. ممکن است در صورت عقب افتادن عادت ماهانه باردار باشید. ولی عوامل دیگری نیز وجود دارد که عادت ماهانه را عقب میاندازد. اگر جواب آزمایش بارداری منفی بود، به دنبال دلیل عقب افتادن عادت ماهانه خواهید گشت. در زیر به شایعترین دلایل عقب افتادن عادت ماهانه اشاره شده است:
تغییر وزن
یکی از شایعترین علل عقب افتادن پریودی تغییر وزنی زیاد است. ممکن است به دلیل اضافه وزن یا کاهش وزن زیاد، پریودی عقب بیفتد. به همین دلیل اکثر افرادی که اختلالات غذایی دارند، پریودیشان نامنظم است اما به یاد داشته باشید که کاهش و افزایش وزن نیز دلایل عمدهای دارد.
مصرف نامنظم قرص جلوگیری از بارداری
مصرف نامنظم قرصهای جلوگیری از بارداری تأثیر زیادی روی عادت ماهانه میگذارد. شروع مصرف قرصهای ضدبارداری از وسط بسته یا مصرف بسته دیگر بدون تمام کردن آخرین بسته ممکن است باعث عقب افتادن پریودی شود. برای اینکه عادت ماهانه شما با مصرف قرص نامنظم نشود، هر روز سر ساعت مشخص قرصهای خود را مصرف کنید. اگر باردار شوید، بدن سطح متفاوتی از هورمون را تولید می‌کند. این تغییرات علائم مختلفی از بارداری را در بدن ایجاد می‌کند که یکی از این علائم، قطع عادت ماهانه است.
استرس مزمن
هرکس به گونهای با استرس کنار میآید. وجود تغییراتی در عادت ماهانه هنگام وجود استرس طبیعی است. ممکن است این موضوع با افزایش وزن نیز در ارتباط باشد. بسیاری از زنان هنگام پریودی، اضافه وزن و کاهش وزن دارند، بنابراین استرس تأثیر مستقیمی بر نحوه تنظیم عادت ماهانه دارد. توجه داشته باشید که خستگی نیز مشکل مشابهی برای شما به وجود میآورد.
عدم تعادل هورمونی
بدن هورمونهایی مثل استروژن و پروژسترون تولید می‌کند. این هورمونها در هیپوتالاموس، غده هیپوفیز و در داخل تخمدانهای بدن نگهداری میشوند. برای تخمکگذاری و پریودی، این بخشهای بدن برای ارسال سیگنال باید باهم در ارتباط باشند. گاهی این سیگنالها باهم تداخل دارند و باعث ایجاد پریودی نامنظم میشوند. تغییر سطح هورمون باعث ایجاد تغییراتی در جریان قاعدگی شود.
چه چیزی باعث عدم تعادل هورمونی می‌شود؟ قطع قرص ضدبارداری یا مصرف قرصهای خاص ضدبارداری مانند دپو پروورا بهطور موقت چرخه قاعدگی را متوقف می‌کند. شرایط خاصی مثل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) روی تغییر سطح هورمون تأثیر میگذارد و باعث نامنظم شدن پریودی می‌شود. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یک عارضه نسبتاً شایع است که تقریباً ۱۰ درصد زنان را مبتلا می‌کند، این سندرم کیست تخمدان تولید می‌کند و در تخمکگذاری تداخل ایجاد می‌کند. علائم این سندرم عبارتند از: رشد بیش‌از‌حد مو، افزایش وزن، آکنه، شوره سر، فشار خون بالا و ناباروری. اگر هریک از این علائم را داشتید به پزشک مراجعه کنید. اگر این علائم درمان نشود به مشکلات دیگری مثل آندومتریوز، بیماری قلبی و سرطان تخمدان منجر می‌شود.
شیردهی
در دوران شیردهی، پریودی معمولاً نامنظم است. باید در مورد تغییرات هورمونی بدن خود در زمان شیردهی با پزشک صحبت کنید.
ورزش
ورزش شدید ممکن است بدن را تحت تأثیر قرار دهد و باعث ایجاد پریودی نامنظم شود.
اولین قاعدگی
بعد از اولین پریودی، عادت ماهانه نامنظم می‌شود. ممکن است منظم شدن دورهها سه سال طول بکشد.
یائسگی
یائسگی باعث ایجاد تغییرات در سطح هورمونها می‌شود که اغلب باعث قاعدگی نامنظم می‌شود.
التهاب روده بزرگ
رود بزرگ به خاطر التهاب روده تحتانی ملتهب می‌شود. این عارضه با قاعدگی نامنظم مرتبط است و ممکن است موجب کاهش وزن، درد شکمی و اسهال نیز شود. گاهی بیماری التهابی روده حاد می‌شود و به بستری شدن در بیمارستان یا عمل جراحی نیاز است. اگر هر یک از این علائم را داشتید از پزشک خود بخواهید که بیماری التهابی روده را بررسی کند.
همانطور که میبینید عوامل مختلفی روی نامنظم شدن پریودی تأثیر میگذارد. اگر پریودی شما همچنان نامنظم است و دلیل آن را نمیدانید، میتوانید به پزشک مراجعه کنید. مطمئن شوید هیچ مشکل نگرانکنندهای ندارید. پریودی نامنظم چیزی نیست که در مورد آن نگران باشید، ولی پریودی اکثر زنان منظم است. گاهی اوقات مشکلاتی باعث ایجاد اختلالات پریودی می‌شود. اگر متوجه عادت ماهانه نامنظم شدید یا یک سال یا بیشتر پریودی‌تان عقب افتاد و همینطور در صورت گرفتگی شدید عضله، خونریزی سنگین، سرگیجه و تهوع به پزشک مراجعه کنید.
خونریزی غیرطبیعی قاعدگی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص علت خونریزی قاعدگی غیرطبیعی با یک معاینه کامل جسمی و سابقه پزشکی مثل اطلاعات دقیق در مورد خونریزی قاعدگی انجام می‌شود. زمان شروع عادت ماهانه و پایان آن، مقدار خونریزی و سایر موارد مربوط به خونریزی را ثبت کنید.
با توجه به دلیل خونریزی غیرطبیعی، آزمایشهای زیر تجویز می‌شود:
• آزمایش خون و ادرار
• سونوگرافی
• بافتبرداری آندومتریال که در آن قسمت کوچکی از بافت رحم برای آزمایش برداشته می‌شود.
• لاپاراسکوپی با استفاده از ابزاری کوچک و ایجاد برشی کوچک در شکم برای بررسی ناهنجاری اندامهای تناسلی انجام می‌شود.
• هیستروسکوپی تشخیصی برای بررسی داخل رحم تلسکوپی کوچک را وارد واژن و دهانه رحم میکنند.
درمان پریودی غیرطبیعی
با توجه به علت پریودی نامنظم، ممکن است کارهایی را برای منظم کردن آن بتوان انجام دهید. اگر برای مدت کوتاهی پریودی‌تان نامنظم شد (کمتر از ۷ ماه) احتمالاً بعد از مدتی منظم می‌شود. بههرحال اگر بیماری خاصی دلیل پریودی نامنظم است، درمان بیماری به منظم شدن پریودی کمک می‌کند. اگر تحمل پریودی نامنظم ندارید، میتوانید کارهایی برای تعادل هورمونها انجام دهید. سطح استرس خود را کاهش داده و زمانی را برای ریلکس و آرام شدن اختصاص دهید. این کار به تنظیم عادت ماهانه کمک می‌کند. اختلالات غذا خوردن خود را حل کنید. اگر بیاشتها هستید یا از سایر مشکلات غذا خوردن رنج میبرید، به پزشک مراجعه کنید. این اختلالات نهتنها سیکل ماهانه را نامنظم می‌کند، بلکه تأثیر شدیدی بر کبد، روده، گلو و عملکرد قلب دارد. بیش‌از‌حد ورزش نکنید. اگرچه ورزش کردن بهطور منظم بسیار مهم است ولی بیش‌از‌حد ورزش کردن نیز مشکل ایجاد می‌کند. اگر ورزشکار استقامتی هستید، سعی کنید تمرینات خود را تا منظم شدن عادت ماهانه کاهش دهید.
درمان با دارو
درمانهای پزشکی متعددی برای تنظیم عادت ماهانه وجود دارند:
قرصهای ضدبارداری هورمونی
قرصهای ضدبارداری هورمونی اغلب برای تنظیم عادت ماهانه استفاده میشوند. این قرصها دارای استروژن و پروژسترون هستند. این دارو با نسخه پزشک قابل دسترسی است و به شکل خوراکی، چسبهای ضدبارداری، حلقه مهبلی و تزریقی استفاده میشوند. به خاطر داشته باشید که این درمانها موقتی است.
مکملهای هورمونی
اگر مشکل هورمونی خاصی مثل تولید بیش‌از‌حد هورمون تستوسترون دارید ممکن است مصرف مکملهای هورمونی عادت ماهانه را تنظیم می‌کند. برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
عمل جراحی
عمل جراحی برای برداشتن پولیپ و فیبروئید نیز به درمان کمک می‌کند. پولیپ یا فیبروئید ممکن است باعث ایجاد خونریزی غیرعادی شوند. جراحی اغلب با استفاده از هیتروسکوپی انجام می‌شود و این یک روش تهاجمی برای بررسی و درمان داخل رحم است.
سایر روشها
روشهای دیگر عادت ماهانه را تنظیم میکنند. طب سوزنی نقش مهمی در تنظیم هورمون و قاعدگی دارد. ماساژ درمانی و ماساژ با روغن، ناراحتیهای ناشی از پریودیهای نامنظم را از بین میبرند، ورزش و رژیم غذایی مناسب نیز مؤثر است. ولی انجام ورزش سنگین میتواند باعث نامنظم شدن قاعدگی شود. فعالیت بدنی، شاخص توده بدنی را بهطور قابل‌توجهی کاهش میدهد، هورمونها را تغییر میدهد و بر سیستم تولید مثل تأثیر میگذارد. میتوانید با ورزش عادت ماهانه نامنظم را درمان کنید. یک رژیم غذایی پرکالری انتخاب کنید تا چربی بدن را به سطحی مناسب برای قاعدگی برساند. زنانی که مبتلا به آمنوره هستند و کالری خود را افزایش داده و فعالیتهای خود را کاهش میدهند معمولاً قبل از منظم شدن عادت ماهانه یک هفته خونریزی مکرر را تجربه میکنند. بسیاری از ورزشکاران زن که به طور جدی کار میکنند، اختلالات قاعدگی به نام آمنوره را تجربه میکنند.
در زیر به ویژگیهای آمنوره اشاره شده است:
• کمتر از سه بار قاعدگی در سال
• از سه تا دوازده ماه پریود نشدن
• یک پریودی در ده ماه گذشته
این حالت در زنان ورزشکار ۲۰ برابر سایر زنان عادی است، ۵۰ درصد از زنان ورزشکار این حالت را تجربه میکنند.
چرا داشتن پریودی نامنظم بر بارداری تأثیر میگذارد؟
پریودی نامنظم حاکی از آن است که شما تخمکگذاری نامنظم دارید یا اصلاً تخمکگذاری ندارید. همانطور که میدانید، بارداری بدون تخمک امکانپذیر نیست بنابراین هرچه میزان تخمک کمتر باشد احتمال بارداری کمتر است.
در صورت داشتن پریودی نامنظم چه کارهایی برای افزایش احتمال بارداری میتوان انجام داد؟
بازگرداندن پریودی منظم و افزایش تخمکگذاری امری ضروری است. خوشبختانه با انجام کارهای ساده میتوانید میزان تعادل هورمونها را افزایش دهید و عادت ماهانه خود را منظمتر کنید.
رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید: غلات کامل، میوهجات و سبزی‌جات مصرف کنید و از غذاهای غنی‌شده از کربوهیدراتها و چربی استفاده نکنید.
به وزن مناسب برسید
اگر اضافه وزن دارید، با استفاده از یک رژیم غذایی و ورزش میتوانید مقداری از وزن خود را کاهش دهید. به همین ترتیب اگر کمبود وزن دارید سعی کنید وزن اضافه کنید. کاهش بیش‌از‌حد چربی با کاهش سطح استروژن در ارتباط است و این حالت باعث نامنظم شدن سیکل ماهانه می‌شود.
بهطور منظم ورزش کنید
ورزش منظم کلید باروری است. از سوی دیگر ورزش بیش‌از‌حد میتواند تأثیرات مخربی بر بارداری داشته باشد. باید روزهای باروری در هر سیکل ماهانه را مشخص کنید. به یاد داشته باشید که برای باروری، اسپرم در زمان تخمکگذاری باید در لوله فالوپ قرار بگیرد. چون اسپرم فقط ۵ روز در دستگاه تناسلی زن باقی میماند، پیشبینی زمان تخمکگذاری امری ضروری است. زمانی که پریودی منظمی ندارید، پیشبینی تخمکگذاری سخت است.
آیا یائسگی با عادت ماهانه نامنظم ارتباطی دارد؟
خیر، عادت ماهانه نامنظم به دلیل عدم تعادل هورمونها است و در واقع ارتباطی با یائسگی ندارد. پریود نشدن زنان بعد از یک سال یائسگی نامیده می‌شود.
به طور کلی بدن زن بعد از دست دادن تخمک، یائسگی را تجربه می‌کند. زنانی که بینظمی قاعدگی را تجربه کردهاند، زودتر یائسه میشوند. در واقع عکس این قضیه نیز درست است. زنانی که بارداری بیشتری داشتهاند، دیرتر یائسه میشوند.
آیا یائسگی با عادت ماهانه نامنظم ارتباطی دارد؟
پریودی نامنظم یکی از علائم یائسگی است. بهتر است به پزشک مراجعه کنید. زنان قبل از یائسگی به دلیل عدم تعادل پروژسترون قاعدگی نامنظم را تجربه میکنند، چون پروژسترون وظیفه تنظیم خونریزی را برعهده دارد. هنگامی که پریودی نامنظم می‌شود، تخمکگذاری انجام نمیشود و در نتیجه پریود نمیشوید. رژیم غذایی ضعیف، استرس، بیماری یا فعالیتهای ورزشی بر این حالت تأثیرگذار است. عادت ماهانه روی احساست زنان تأثیر بسزایی دارد. ممکن است زنان چند ماه پریود نشوند و بعد پریودی شدیدی را تجربه کنند.
