بارداری: هفته سیزدهم
بارداری: هفته سیزدهم
جنین چگونه رشد می‌کند
در این هفته اثرانگشت جنین شکل گرفته است، رگ‌ها و اندامهای او را می‌توان از زیر پوست نازکش دید. بدن جنین کم‌کم با سر او که به اندازه یک سوم کل بدن است، متناسب می‌شود. اگر جنین دختر باشد بیش از دو میلیون تخمک در تخمدان او است. جنین ۷/۵ سانتیمتر و به اندازه یک میگوی بزرگ است و وزن او تقریباً ۲۸ گرم است.
زندگی شما چگونه تغییر می‌کند
تغییرات جسمی
اکنون در آخرین هفته سه ماه اول قرار دارید و بخش بحرانی و حساس رشد جنین تمام شده است. احتمال سقط جنین به حداقل رسیده است. هفته آینده وارد سه ماهه دوم بارداری میشوید، در بسیاری از زنان اکثر عوارض اولیه بارداری مثل حالت تهوع از بین میرود. ممکن است در سه ماهه دوم میل جنسی افزایش پیدا کند. تا تولد نوزاد هنوز چند ماهی باقی است؛ ولی سینههای شما در حال تولید کولوستروم یا آغوز هستند. این مایع زردرنگ خیلی مغذی است و غذای کودک را در روزهای اول تولد تا زمان جاری شدن شیر از سینهها تأمین می‌کند و استخوانهای نوزاد را محکم می‌کند.
در این هفته تغییراتی در اطراف شکم شما به وجود می‌آید. ناف برجستهتر و گودی کمر کمتر می‌شود. بهتر است لباسهای لطیفتری بپوشید. اگر بارداری دوم است احتمالاً از قبل لباس دارید. عضلات و رباطهای شکم کشیدهتر میشوند. هنگام زمستان با استفاده از لباسهای بزرگ می‌توانید از شکم بزرگ خود محافظت کنید و برای مدتی بارداری خود را پنهان نگه دارید.
هنوز سنگینی رودهها آزاردهنده است. فیبر، آب، ورزش، آبمیوههای تازه به خصوص پرتقال و همچنین غلات، حبوبات و سبوس برای از بین بردن یبوست مفید است. به جای دارو غذا مصرف کنید. اگر هنوز حالت تهوع دارید بهتر است روزانه ۵ تا ۶ میانوعده کوچک به جای ۳ وعده استاندارد مصرف کنید. سعی کنید بین میان وعدههای خود زمان زیادی قرار ندهید تا سطح قند خون را ثابت نگه دارید.
۳ سؤال در مورد تغذیه در زمان بارداری
سؤال اول
روزانه باید چقدر بیشتر غذا خورد؟
در حین بارداری روزانه فقط به ۳۰۰ کالری اضافی نیاز دارید. کالریهای مصرفی را بشمارید: به جای خوردن غذاهایی سرشار از قند یک لیوان شیر با یک تکه نان سفید مصرف کنید. بیشازحد روی اعداد تکیه نداشته باشید. تا زمانی که غذاهای سالمی مصرف میکنید و پزشک از اضافه وزن شما راضی است، نیازی به محاسبه میزان مصرف کالری نیست.
سؤال دوم
مواد مغذی مهم چه چیزهایی هستند؟
پروتئین، آهن و کلسیم مواد مغذی مهمی هستند که برای سلامتی مادر و جنین ضروری هستند.
پروتئین
روزانه ۷۱ گرم پروتئین مصرف کنید. گوشت بدون چربی، تخممرغ و فرآوردههای لبنی، مغزها، حبوبات و سویا منابع خوبی از پروتئین هستند. با خوردن سه وعده در روز به هدف خود میرسید. ماهی منبع بسیار خوبی از پروتئین (و همچنین اسیدهای چرب اُمگا ۳) است ولی چون دارای آلودگی است بهتر است در مصرف آن دقت کنید.
آهن
مصرف روزانه ۲۷ میلیگرم آهن به رفع کمخونی ناشی از فقر آهن که مشکلی شایع در بین زنان باردار است کمک می‌کند. آهن محصولات حیوانی نسبت به محصولات گیاهی راحتتر جذب بدن می‌شود. بهترین منبع آهن چیست؟ گوشت قرمز. اگر شما گیاه‌خوار هستید یا معدهتان توانایی هضم گوشت را ندارد می‌توانید آهن را از سبزیجاتی مانند اسفناج و حبوباتی مثل عدس دریافت کنید. دریافت آهن از این منابع کمی سخت است و پزشک میتواند مکملهای آهن تجویز کند. (ویتامین C جذب آهن را افزایش میدهد بنابراین بهتر است غذاهای غنی از ویتامین C مانند مرکبات، توتفرنگی، فلفل شیرین را همزمان با خوردن غذاهای غنیشده از آهن غیر گوشتی یا مکمل آهن همراه با یک لیوان آب پرتقال مصرف کنید.)
کلسیم
مصرف چهار وعده لبنیات در روز نیاز بدن به ۱۰۰۰ میلیگرم کلسیم را برطرف می‌کند (اگر ۱۸ سال دارید یا جوانتر هستید به ۱۳۰۰ میلیگرم کلسیم نیاز دارید). کودک برای تشکیل استخوانها و دندانها به کلسیم نیاز دارد. اگر مقدار کافی از این ماده مغذی دریافت نکنید، نوزاد نیاز خود را از بدن شما میگیرد و شما کلسیم ذخیرهشده در استخوان خود را از دست میدهید.
سؤال سوم
آیا با وجود مصرف ویتامین حین بارداری، باید به مواد غذایی مصرفی نیز توجه کنم؟
اگرچه ویتامینهای دوران بارداری کمبود مواد غذایی را جبران میکنند ولی جایگزین غذا نمیشوند. ویتامینهای دوران بارداری کلسیم مورد نیاز بدن را تأمین نمیکنند. برای کمک به هضم غذا و جلوگیری از یبوست دوران حاملگی باید میوهجات و سبزیجات تازه دارای فیبر مصرف کنید. مصرف فولیک اسید سه ماه قبل از بارداری و آهن در سه ماهه دوم و سوم بارداری ضروری است.
فعالیتهای این هفته
در مورد آینده نوزاد جدید با سایر کودکان صحبت کنید. فهرستی از رفتارهای پدر و مادرتان تهیه کنید و بعد از پایان کار درباره این فهرست و بایدها و نبایدهای آن با همسر خود گفتگو کنید.
تغییر روابط
ممکن است ارتباط شما با بعضی از افراد تغییر کند یا مادر باردار تمایل داشته باشد که بیشتر با افراد نزدیک خانواده به خصوص پدر و مادر خود در ارتباط باشد. با این کار عشق ورزیدن را به جنین خود آموزش میدهید.
ممکن است رفتارتان با دوستانتان عوض شود و این موضوع یک شوک محسوب شود. آنها انتظارات گذشته را از شما دارند ولی شما اغلب احساس خستگی و سرسنگینی میکنید، زنان باردار این احساس را به خوبی درک میکنند. گاهی فکر میکنید که همسرتان از بودن با شما لذت نمیبرد ولی این احساسات به خاطر تغییرات هورمونی و حساس شدن در دوران بارداری است. نگران نباشید بعد از بارداری تمام این حالات از بین میروند.
علائم بارداری در هفته سیزدهم
• به خاطر افزاش فشار خون بدن، می‌توانید رگ‌ها را مشاهده کنید.
• خستگی و حالت تهوع در سه ماه دوم کمتر می‌شود.
• ممکن است میل جنسی افزایش پیدا کند.
