در این هفته قد جنین ۴۱ سانتیمتر و وزنش یک کیلو و ۵۱ گرم (به اندازه یک نارگیل) است. جنین میتواند سرش را به اینطرف و آنطرف بچرخاند. بازوها، پاها و بدن او در حال چاق شدن هستند چون چربی زیر پوست ذخیره میشود. به احتمال زیاد حرکات جنین زیادتر هم شده است و خواب شما را با مشکل روبرو کرده است. آرامش داشته باشید. تمام این حرکات حاکی از سالم بودن جنین است.
آیا تا به حال متوجه شدهاید که ماهیچههای رحم شما هرازگاهی منقبض میشود؟ بسیاری از خانمها از نیمه دوم حاملگی این انقباضها که به درد کاذب زایمان معروف هستند را احساس میکنند. این دردها که معمولاً نامنظم هستند اغلب ۳۰ ثانیه طول میکشند. حتی اگر انقباضهای منظم آزاردهنده نباشند، نشانه زایمان زودرس هستند. اگر در یک ساعت بیش از چهار بار انقباض داشتید یا هرگونه نشانه زایمان زودرس را احساس کردید فوراً با پزشک زنان خود تماس بگیرید. افزایش ترشحات واژنی یا تغییر این ترشحات (اگر آبکی، مخاطی یا خونی شوند، حتی اگر به رنگ صورتی و بارگههایی از خون باشند)؛ دردهای شکمی یا انقباضهایی شبیه انقباضهای زمان عادت ماهانه؛ افزایش فشار در ناحیه لگن یا درد در قسمت تحتانی کمر، به خصوص اگر قبلاً چنین دردهایی را نداشتید همگی از نشانه های زایمان زودرس هستند.
ممکن است اخیراً متوجه نشت شیر یا همان آغوز از پستانهای خود شده باشید. در این صورت جهت جلوگیری از خیس شدن لباس پدهای محافظ را در لباس زیر خود قرار دهید. (اگر هم نشتی وجود نداشت، بههیچوجه ناراحت نشوید، پستانهای شما مدام در حال تولید آغوز هستند.) اگر لباس زیر شما تنگ و چسبان است سعی کنید لباس زیرهای مخصوص شیردهی بپوشید. لباس زیر شیردهی را هم یک شماره بزرگتر از سایز کنونی خود انتخاب کنید.
شکم شما در هفته سی و یکم بزرگتر میشود و پوست نیز بیشتر و بیشتر ترک میخورد. در بسیاری از خانمها ترکهای پوستی در سه ماهه سوم بارداری ایجاد میشوند و راههای زیادی برای بهبود آنها وجود ندارد. مراقب اضافه وزن خود باشید و هرگز بیش از ۱۰ تا ۱۲ کیلوگرم مجاز اضافه وزن نداشته باشید. اگر اضافه وزن زیادتر از حد معمول نداشته باشید بعد از زایمان راحتتر به وزن قبل از بارداری خود باز میگردید. ممکن است هنگام فعالیت احساس تنگی نفس داشته باشید. مراقب وضعیت بدن خود باشید. بزرگ شدن و بالا آمدن رحم فضای آزاد ریهها را اشغال میکند و با صاف نشستن و نگهداشتن شانهها به سمت عقب چند سانتیمتر فضای بیشتر در اختیار ریهها قرار میگیرد. اگر فرزند شما پسر است، باید با همسرتان برای تعیین بهترین زمان ختنه کردن او صحبت کنید.
به روز زایمان نزدیک میشوید. کمی نگرانی طبیعی است اما نباید آشفتگی و دلهره داشته باشید. باید درباره آن با یک نفر صحبت کنید. ترس باعث ترشح هورمون کورتیزول میشود. این هورمون که باعث ایجاد استرس میشود همراه با جریان خون به تمام بدن منتقل میشود. مقدار کم این هورمون مضر نیست اما مقدار زیاد آن باعث ایجاد مشکلات روحی شدید میشود. پزشک یا ماما میتواند راههای کاهش اضطراب را به شما آموزش دهد.
در حال حاضر جنین عضوی از شما است و به سختی میتوانید قبل از بارداری خود را به یاد آورید. وقتی که در هفته سی و یکم بارداری هستید، به زمان بعد از زایمان و تولد نوزاد بیشتر از قبل فکر میکنید و امیدوار هستید که والدین خوبی برای فرزند خود باشید و به خوبی او را تربیت کنید.
از حجم اطلاعاتی که در اختیار شما قرار میگیرد تعجب میکنید و جالب اینجاست که این اطلاعات اغلب با یکدیگر تناقض دارند. تشخیص اطلاعات مفید و اطلاعات غیرمفید دشوار است. بعد از تولد نوزاد بسیاری از والدین دچار نوعی سردرگمی میشوند چون دوست دارند همه چیز را به بهترین شکل انجام دهند.
راهنمای تصمیمگیری: آیا در زمان وضع حمل نیاز به داروی بیحسی دارید؟
درد و نحوه زایمان در هر خانمی متفاوت است. بعضی از خانمها خودشان بهتر از دیگران میدانند که نیاز به داروی بیحسی دارند؛ اما گروهی دیگر به طور طبیعی و بدون نیاز به داروی بیحسی درد را مدیریت میکنند. گروهی دیگر نیز ترجیح میدهند هیچ درمان دارویی انجام نشود ولی اگر زایمان خیلی سخت بود، از بیحسی استفاده کنید. در زیر به موارد مؤثر برای تصمیمگیری اشاره شده است:
بعضی از خانمها ترجیح میدهند در حین زایمان از داروهای مُسکِن استفاده کنند. یکی از رایجترین شیوههای تسکیندهنده درد در زمان وضع حمل، بیحسی نخاعی است، در این شیوه نیمه پایین بدن کاملاً بیحس میشود، در حالی که شما به طور کامل هوشیار هستید. بعضی از خانمها ترجیح میدهند برای کنترل دردهای زایمان از شیوه طبیعی و بدون دارو استفاده کنند. انتخاب روش زایمان بدون بیحسی یا با بیحسی هیچ فرقی نمیکند چون در حین زایمان میتوانید آن را تغییر دهید. بعضا پیشنهاد میشود در زمان زایمان از بیحسی استفاده شود.
لازم نیست از این هفته ساک خود را ببندید اما میتوانید فهرستی از چیزهایی که لازم است با خود به بیمارستان ببرید را تهیه کنید. علاوه بر لباس و مسواک، لوازم ضروری دیگر عبارتند از:
• سایر لوازم بهداشتی شخصی
• تنقلات
• دمپایی و جورابهای راحتی
• تلفن همراه و شارژر
• لباس خواب و سوتین مخصوص شیردهی
• وسائل نوزاد
• دوربین عکاسی یا دوربین فیلمبرداری
در این مرحله باید یک رژیم غذایی سالم داشته باشید. مواد غذایی که بیشتر از همیشه باید مصرف کنید عبارتند از:
• مواد غذایی که حاوی اُمگا ۳ هستند زیرا اُمگا ۳ برای رشد مغز و چشمهای جنین لازم است. ماهیهای چرب و آجیل مصرف کنید.
• حبوبات، سبزیجات و گوشت قرمز که سرشار از آهن هستند مصرف کنید. بدن برای تولید گلبولهای قرمز نیاز به آهن دارد.
• مواد غذایی دارای ویتامین C که به جذب آهن کمک میکنند، مصرف کنید. هنگام خرید سبد خود را با انواع فلفل، سبزیجات دارای برگ سبز تیره، کلم بروکلی، کیوی، مرکبات و توتفرنگی پر کنید.
ممکن است تا حالا ورزشهای کف لگنی یا کگل انجام نداده باشید ولی الان زمان مناسبی برای انجام این ورزشها است. کف لگن ماهیچهای است که از رحم، مثانه و روده محافظت میکند. به دلایل زیر ورزش این ناحیه ضروری است:
• کف لگن دیواره مهبل را تقویت میکند و برای زایمان نوزاد به شما کمک میکند.
• از استرس بیدلیل جلوگیری میکند.
• شما میتوانید هر موقع خواستید این تمرین را انجام دهید. مثلاً وقتی در حال ادرار هستید سعی کنید ادرار خود را متوقف کنید، با این کار کف لگن را تقویت میکنید. هیچکس متوجه تمرین شما نمیشود.
• تنگی نفس دارید چون بزرگ شدن جنین به ریهها فشار میآورد.
• خشکی و شکنندگی ناخنها که به دلیل رشد زیاد آنها است.
• درد کاذب زایمان دارید. به میزان کافی آب بنوشید و وضعیت خود را مدام تغییر دهید.
• از پستانها شیر میریزد. این نشتی اولین غذای نوزاد است که آغوز نام دارد.
• تکرر ادرار دارید چون مثانه نیز مانند ریهها تحت فشار است.
• کمر درد دارید. بیشتر استراحت کنید.
• برای خوابیدن مشکل دارید. درد، شکم بزرگ، هورمونهای بارداری، سوزش معده همگی در ایجاد مشکلات خوابیدن مؤثر هستند.