وزن دقیق نوزاد مشخص نیست، ولی به طور میانگین سه کیلو و نیم (اندازه یک کدو حلوایی کوچک) و قدش ۵۰ سانتیمتر است. استخوانهای جمجمه هنوز کاملاً به یکدیگر متصل نشدهاند تا در حین زایمان و در مجرای زایمان به راحتی روی هم حرکت کنند. به همین علت، جمجمه نوزادان بعد از تولد مخروطی شکل است. دلواپس نباشید، کاملاً عادی و موقتی است.
بعد از ماهها انتظار، زمان زایمان نزدیک است و شما هنوز باردار هستید. شرایطی که در آن قرار دارید گیجکننده، اما عادی است. خیلی دیر نشده است، چون زمان زایمان را نسبت به آخرین عادت ماهانه خود محاسبه کردهاید و بعضی از خانمها دیرتر از زمان مقرر، تخمکگذاری دارند. حتی بدون هیچ دلیلی، حاملگی در برخی از خانمها بیشتر طول میکشد.
انقباضات این هفته باعث افزایش اکسیژن خون رحم و نوزاد میشود. گاهی اوقات این حالت خیلی شدید است، ولی تا زمانی که خیلی دردناک نشده است، نگران نشوید. میتوانید برای تسکین این حالت از دوش آب گرم استفاده کنید یا وضعیت خود را تغییر دهید.
در این هفته در لگن خود احساس سنگینی میکنید. به ویژه هنگامی که ایستادهاید احساس میکنید کودک در لگن شما قرار گرفته است. ماهیچههای لگنی برای تحمل وزن اضافی تلاش میکنند و درست مثل این است که یک تسمه بیشازاندازه کش آمده است. هر زمان که میتوانید روی یک صندلی راحت بنشینید و نوشیدنی، کتاب و تلفن را در نزدیکی خود قرار دهید. در این هفته در حالت انتظار هستید.
هنوز دو هفته تا کامل شدن مدت حاملگی باقی است؛ اما اطمینان داشته باشید که جنین هنوز در حال رشد است. اگر حاملگی همچنان ادامه داشته باشد، پزشک برای مراقبت و بررسی جنین برنامهریزی میکند.
ممکن است نیاز به انجام آزمایش پروفایل بیوفیزیکی (BPP) داشته باشید که شامل سونوگرافی برای مشخص شدن حرکت کلی جنین، حرکتهای تنفسی (حرکت ماهیچههای قفسه سینه و دیافراگم) و تونوس یا کشمندی ماهیچهای (آیا میتواند دستان خود را باز و بسته کند یا پاها را دراز کند)، همچنین مقدار مایع آمنیوتیک اطراف آن (این مقدار به دلیل مشخص شدن فعالیت جفت مهم است) است.
معمولاً بررسی ضربان قلب جنین (که به آن آزمایش بدون استرس میگویند) به تنهایی یا به عنوان بخشی از آزمایش پروفایل بیوفیزیکی انجام میشود یا باید آزمون اصلاحشده پروفایل بیوفیزیکی را انجام داد، این آزمایش شامل آزمون بدون استرس (NST) و سونوگرافی است که مقدار مایع آمنیوتیک را ارزیابی میکند.
اگر جواب آزمایشهای جنینی اطمینانبخش نبودند، مثلاً سطح مایع آمنیوتیک خیلی پایین بود، باید به کمک درد مصنوعی زایمان کنید. اگر مشکل جدی باشد، عمل سزارین انجام میشود.
پزشک دهانه رحم را بررسی میکند که ببیند باز شده است یا خیر. وضعیت دهانه رحم، میزان نرمی، تأثیرپذیری آن و میزان باز شدن آن روی چگونگی و میزان درد مصنوعی تأثیر دارد. اگر درد زایمان به خودی خود شروع نشد، بین هفتههای ۴۱ و ۴۲ با درد مصنوعی زایمان را شروع میکنند.
در این هفته نگران هستید. از خیلی وقت پیش منتظر این هفته بودهاید و اگر اتفاق خاصی نیفتد ناامید میشوید. خانواده و دوستان نزدیک، مدام در مورد تاریخ زایمان از شما سؤال میکنند. جواب دادن به پرسشهای تکراری خستهکننده است. به آنها بگویید که در صورت رخ دادن اتفاق جدیدی به آنها خبر میدهید.
احساسات شما ترکیبی از هیجان، نگرانی و صبر هستند. این هفته پر از استرس است و نمیتوانید وقایع این هفته را کنترل کنید. اگر در مورد تحمل درد زایمان نگران هستید، در مورد آن مطالبی پیدا کرده و بخوانید.
اگر درد زایمان به خودی خود شروع نشود، پزشک با کمک دارو و تکنیکهای خاص، انقباضهای زایمان را شروع میکند. این کار زمانی انجام میشود که خطر طولانیشدن بارداری بیش از خطر زایمان با کمک درد مصنوعی باشد. درد مصنوعی زایمان زمانی استفاده میشود که دو هفته بعد از زمان تعیینشده، هنوز درد زایمان واقعی شروع نشده باشد. علت این امر این است که جفت حدوداً در هفته ۴۲ در رساندن مواد مغذی غیرفعال میشود و مشکلاتی را در پی خواهد داشت.
روشهای مختلفی برای این کار وجود دارد و شیوهای هم که پزشک برای شما انتخاب میکند، بسته به شرایط فردی، شرایط دهانه رحم (که آیا باز شده است یا نه) و فوریت زایمان دارد.
اگر به زایمان با استفاده از درد مصنوعی نیاز باشد اما دهانه رحم هنوز باز نشده باشد یا خیلی کم باز شده باشد، به بیمارستان منتقل میشوید و داروهایی حاوی پروستاگلاندین به داخل واژن تزریق میشوند و باعث شروع درد مصنوعی میشوند. این داروها به باز شدن دهانه رحم کمک میکنند و همچنین باعث تحریک انقباضها و شروع دردهای زایمان میشوند.
اگر پروستاگلاندین باعث شروع دردهای زایمان نشود، پزشک از دارویی به نام اکسیتوسین استفاده میکند. این دارو از طریق سرم به شما تزریق میشود و برای شروع درد و انقباضهایی که باید به خودی خود آغاز میشدند، به کار میرود.
هیچ تکنیکی وجود ندارد که خودتان بتوانید آن را امتحان کنید و هرگز سعی نکنید کاری را بدون مشورت و راهنمایی با پزشک انجام دهید. در اینجا به مرور شیوههایی میپردازیم که ممکن است درباره آنها شنیده باشید:
منی حاوی پروستاگلاندین است و به ارگاسم رسیدن باعث تحریک و انقباض میشود. دستهای از مطالعات نشان میدهد که داشتن رابطه جنسی نیاز به استفاده از درد مصنوعی برای زایمان را کاهش میدهد اما دستهای دیگر از مطالعات نشان میدهد که این امر هیچ تأثیری در زایمان ندارد.
تحریک نوک پستان باعث ترشح اکسیتوسین میشود که به شروع زایمان کمک میکند، اما تحقیقات بیشتری باید انجام شود که مفید بودن و بیخطر بودن این روش را تأیید کند. به دلیل اینکه این روش باعث تحریک بیشازحد رحم و به دنبال آن ایجاد انقباض میشود و نباید در منزل امتحان شود.
روغن کرچک، ملین بسیار قوی است و تحریک رودهها ممکن است باعث ایجاد انقباض شود. بسیاری از خانمها هیچ دلیل قانعکنندهای برای مصرف این روغن ندارند زیرا تأثیرات آن بسیار ناخوشایند است.
گیاهان زیادی به عنوان محرک شروع درد زایمان شناخته شدهاند. مصرف بعضی از این گیاهان به دلیل ایجاد انقباضهای شدید و طولانی مدت و ایجاد خطر برای نوزاد بههیچوجه توصیه نمیشود. تأثیر و مفید بودن بعضی دیگر نیز هنوز ثابت نشده است.
استراحت کنید. فیلم ببینید، کتاب بخوانید چون آخرین لحظات استراحت شما است.
هنوز برای انجام مراحل اولیه زایمان وقت دارید.
• نگاهی به گلدانها کنید و گلهای لهشده را دور بیندازید. هیچ چیز بدتر از بوی بد آنها در فضای خانه نیست.
• برای مراقبت از کودکان بزرگتر، برنامهریزی کنید.
• پیغامگیر تلفن منزل خود را تنظیم کنید.
• هر کسی که میخواهید را برای تولد نوزاد دعوت کنید.
• قبل از رفتن به بیمارستان با آنها تماس بگیرید و بگویید که در راه هستید.
• قبل از زایمان، دوش آب گرم بگیرید.
• هنگام شروع درد زایمان، چند ساعت بعد کودک در آغوش شما است.
• گرفتگی عضلات، فشار لگن، مشکلات خوابیدن، خستگی و انقباض دارید.
• مضطرب هستید، نگران نباشید. نوزاد به زودی در کنار شما خواهد بود.