دستگاه تولید مثل مردان از قسمتهای زیر تشکیل شده است:
قسمتهای مختلف دستگاه تولید مثل مردان | محل قرارگیری | عملکرد |
---|---|---|
بیضهها | کیسه بیضه | تولید اسپرم |
مجاری خروج منی | پشت بیضهها | ذخیره اسپرم تا بلوغ |
مجاری خروجی بیضه | لولههای بسیار بلندی که از لولههای منی ساز در بیضه به مجرای ادرار متصل میشود | لولههایی که اسپرم از آنها خارج میشود |
مجاری ادرار | از گردن مثانه تا آلت تناسلی و خارج بدن | ایجاد مسیری برای دفع ادرار و خروج منی |
آلت تناسلی | اندام جنسی و خارجی مردان | تخلیه ادرار و خروج منی هنگام انزال |
بیضهها غدد تولیدمثلی در مردان هستند که در کیسه بیضه قرار دارند. داخل هر کدام از بیضهها ۲۰۰ تا ۳۰۰ قسمت است که توسط بافت همبند از هم جدا میشوند، هر کدام از این قسمتها لولههای منی ساز زیادی دارند که سلولهای اسپرم در آنها شکل میگیرد. بین هر کدام از این لولهها غدد مترشحه وجود دارند که سلولهای درونشبکهای نام دارند و هورمونهای جنسی مردان را ترشح میکنند. وظیفه بیضهها تولید و نگهداری اسپرم و ترشح هورمونهای جنسی مردان است. تستوسترون مهمترین هورمون جنسی در مردان است که وظیفه رشد و سلامت اندامهای تولیدمثلی مردان را بر عهده دارد.
مجاری خروج منی لولههای مارپیچی هستند که از لولههای اسپرمساز در بیضه به مجاری خروجی بیضه متصل هستند. وظیفه این مجاری انباشتن و تغذیه اسپرمهای نابالغ و تقویت آنها تا زمان انزال است.
لولههای اسپرم بر یا مجاری خروجی بیضه لولههایی هستند که به مجاری ادراری متصل میشوند و اسپرم از طریق آنها از بدن خارج میشود.
کیسه منی، کیسه کوچکی هستند که پشت مثانه و چسبیده به مجاری خروجی بیضهها یا لولههای اسپرم بر، قرار دارد. این کیسه مایع قلیایی ترشح میکند که حاوی مواد مغذی هستند و هنگام انزال این مواد به اسپرم افزوده میشود.
مجاری ادرار مسیری برای ادرار و منی هستند. اسفنکتری روی این مجرا وجود دارد که ادرار کردن و انزال را به طور همزمان غیر ممکن میکند.
آلت تناسلی اصلیترین اندام جنسی خارجی در مردان است. آلت تناسلی از بافت قابل نعوظ و رگهای خونی بیشماری تشکیل شده است. هنگامی که مرد طی رابطه جنسی تحریک میشود، رگهای خونی گشاد میشوند و خون زیادی به آلت تناسلی میرسد و آلت نعوظ پیدا میکند. عملکرد آلت تناسل خارج کردن ادرار و منی از بدن است.
غدد کوپر یک جفت غدد کوچک هستند که ابتدای مجاری ادراری و آلت تناسلی قرار دارند. این غدد مایع منی ترشح میکنند، البته ترشح مایع منی از غده پروستات یا کیسههای منی بیشتر از غدد کوپر است.
غده پروستات یکی از غدد جنسی مردان و به اندازه گردو است. غده پروستات در حفره شکمی جلو رکتوم و پشت اتصال استخوان شرمگاهی قرار دارد. هنگام انزال مایع شیریرنگ رقیقی از غده پروستات ترشح میشود که باعث حرکت اسپرم میشود.
تغییرات جنسی در مردان با افزایش سن با کاهش ترشح تستوسترون و کاهش میل جنسی همراه است. کاهش میزان تستوسترون باعث شل شدن و افتادگی بیضهها و کاهش میزان اسپرم میشود. این اتفاق بین سنین ۶۰ تا ۸۰ سالگی میافتد. به طور طبیعی با افزایش سن، غده پروستات بزرگ میشود و ترشح آن کاهش مییابد و حجم مایع منی نیز کاهش مییابد.