اشتراک‌گذاری...

Print

email

Facebook

Google+

Twitter

Linkedin

ساختار دستگاه عصبی شامل مغز، ستون فقرات و اعصاب است که در کنار هم سیستم ارتباطی بدن را تشکیل می‌دهند. دستگاه عصبی، مرکز کنترل بدن و مسئول دریافت اطلاعات از داخل و خارج بدن است.

دستگاه عصبی تمام محرک‌ها را دریافت، تفسیر و یکپارچه می‌کند تا روی واکنش‌های بدن تأثیر بگذارد. همچنین فرآیندهای ذهنی و احساسی را بر عهده دارد و در کنار دستگاه درون‌ریز فرآیند‌های بدن را تنظیم می‌کند.

عملکردهای دستگاه عصبی

دستگاه عصبی سه عملکرد اصلی دارد که عبارت‌اند از:

دستگاه عصبی

دستگاه عصبی از دو قسمت اصلی تشکیل شده است که هر کدام خصوصیات عملکردی و ساختاری منحصر به فرد دارد:

دستگاه عصبی مرکزی: این قسمت اصلی‌ترین بخش کنترل‌کننده بدن است که از مغز و ستون فقرات تشکیل شده است

دستگاه عصبی ثانوی: این قسمت را می‌توان به دستگاه عصبی بدنی و دستگاه عصبی خودکار دسته‌بندی کرد

دستگاه عصبی بدنی

این قسمت از ۳۱ جفت عصب نخایی و ۱۲ جفت عصب مغزی تشکیل شده است و پیام‌های عصبی که از دستگاه عصبی مرکزی به ماهیچه‌‌های اسکلتی می‌روند را مدیریت می‌کند.

دستگاه عصبی خودکار

این قسمت پیام‌‌های عصبی ماهیچه‌‌‌های صاف، ماهیچه‌ قلب، پوست، حواس پنج‌گانه، گیرنده‌‌های عضلانی (اعصاب حسی که انتهای ماهیچه‌‌ها و تاندون‌‌ها قرار دارند که اطلاعات را منتقل می‌کند تا فعالیت ماهیچه‌‌ها را هماهنگ سازد)، اندام‌ها و غدد را دریافت می‌کنند. دستگاه عصبی خودکار از بخش‌های سمپاتیک و پاراسمپاتیک تشکیل شده است.

دستگاه عصبی مرکزی

دستگاه عصبی مرکزی که از مغز و ستون فقرات تشکیل شده است توسط بافت همبند خاصی پوشیده شده است که پرده مننژ نام دارد. پرده مننژ سه لایه دارد:

سخت‌شامه: بافت همبند خارجی است که روی مغز و ستون فقرات را پوشانده است

نرم‌شامه: داخلی‌ترین لایه است که به سطح اندام‌ها چسبیده است و رگ‌های خونی زیادی دارد تا بافت‌های زیرین بتوانند از آن تغذیه کنند

عنکبوتیه: این لایه فضایی برای رگ‌های خونی و عبور مایع مغزی -نخاعی است

رابطه متقابل دستگاه عصبی با سایر دستگاه‌‌ها

دستگاه عصبی با دستگاه‌هایی که در زیر نام می‌بریم رابطه متقابل دارد:

پوست: پوست یکی از اندام‌‌های بسیار حساس است و پایانه‌های عصبی زیادی دارد که به لمس، دما و فشار پاسخ می‌دهند.

دستگاه اسکلتی: اسکلت از ستون فقرات و مغز محافظت می‌کند.

سیستم ماهیچه ای: مغز از طریق اعصاب حرکتی پالس‌هایی را به ماهیچه‌ها می‌فرستد تا بدن حرکت کند.

دستگاه گردش خون: خون اکسیژن مورد نیاز را به سلول‌های عصبی می‌رساند. پیاز مغز در مغز مرکز کنترل قلب است. دستگاه عصبی سمپاتیک با افزایش ضربان قلب بدن را برای انجام فعالیت‌های ورزشی آماده می‌سازد اما دستگاه عصبی پاراسمپاتیک ضربان قلب را کاهش می‌دهد.

دستگاه تنفس: اکسیژن استنشاق‌شده توسط سلول‌‌های عصبی به بدن منتقل می‌شود تا عملکرد کاملی داشته باشد. سلول‌های عصبی بدون اکسیژن آسیب می‌بینند و می‌میرند که این اتفاق باعث آسیب‌های جبران ناپذیری در بدن می‌شود. دستگاه عصبی سمپاتیک با افزایش میزان تنفس، بدن را برای انجام فعالیت‌های بدنی آماده می‌کند اما دستگاه عصبی پاراسمپاتیک تنفس را آرام می‌کند.

غدد درون ریز: دستگاه درون‌ریز و دستگاه عصبی تأثیرات متقابلی روی بدن دارند تا تعادل حیاتی بدن را حفظ کنند.

دستگاه گوارشی: دستگاه عصبی فعالیت دستگاه گوارش را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تأثیرات دستگاه عصبی سمپاتیک عبارت است از افزایش تبدیل گلیکوژن به گلوکز در کبد و کاهش میزان ترشح بزاق. تأثیرات دستگاه عصبی پاراسمپاتیک عبارت است از افزایش فعالیت روده‌ای- معده‌ای و تحریک ترشح بزاق.