شپش سر را با مشاهده نزدیک موها و پوست سر برای مشاهده رشک، شفیره و شپش بالغ میتوان تشخیص داد. مشاهده شفیره یا شپش بالغ سخت است، معمولاً فقط تعداد کمی شفیره یا شپش وجود دارد که خیلی سریع حرکت میکنند. بااینوجود، وجود رشکهای نزدیک پوست سر تأیید میکند که فرد مبتلا شده است. اگر رشکها بیشتر از ۴ میلیمتری پوست قرار گرفته باشند، هجوم احتمالاً تازه نیست. اگر مطمئن نیستید که فردی شپش دارد یا خیر، باید برای تشخیص به پزشک مراجعه کنید. رشکهای شپش را با میکروسکوپ به راحتی میتوان دید.
شپش سر را به راحتی نمیتوان دید. باید از نزدیک به موها نگاه کنید؛ از دستکشهای یکبارمصرف استفاده کنید و زیر نور روشن به سر فرد نگاه کنید. نور خورشید یا چراغهای روشن در خانه در روشنایی روز خوب جواب میدهد. ذرهبین به مشاهده بهتر کمک میکند.
برای مشاهده شپش سر:
شپش نمیتواند بپرد یا پرواز کند، این حشره خزنده است. سرایت شپش از فردی به فرد دیگر در اکثر اوقات با تماس مستقیم است؛ بنابراین، سرایت معمولاً در بین افراد خانواده یا کودکانی که در مدارس یا پارکها تماس مستقیم دارند صورت میگیرد.
شانه کردن موهای خشک و ایجاد الکتریسیته ساکن باعث میشود که شپش در فاصله کمی در هوا پرواز کند.
شپش سر با تماس غیرمستقیم منتقل نمیشود؛ ولی با لوازم شخصی زیر نیز منتقل میشوند و گسترش مییابند.
انتقال غیرمستقیم نیز بین لباسهایی که با یکدیگر نگهداری میشوند، اتفاق میافتد. مثلاً کلاهها و روسریهایی که روی یک چوبلباسی آویزان میشوند یا در مدارس در یک قفسه لباس رختکن قرار داده میشوند، وسیلهای برای انتقال شپش میشوند.
به این دلیل که شپش با تماس رو در رو منتقل میشود، احتمال انتقال بین کودکانی که به مدرسه میروند و در پارکها بازی میکنند، بیشتر است.