یائسگی روند طبیعی پا به سن گذاشتن است و ناشی از تغییر در میزان هورمونهای جنسی بدن است.
هورمون جنسی زنان استروژن نام دارد و عادت ماهانه زنان را تنظیم میکند. با نزدیک شدن به یائسگی، میزان استروژن کاهش مییابد و در نتیجه، تخمدان تولید تخمک (تخمکگذاری) ماهانه را متوقف میکند.
اکثر زنان یائسگی را در سن ۴۵ تا ۵۵ سالگی تجربه میکنند. میانگین سن یائسگی ۵۲ سالگی است. با این وجود، همه زنان طبیعی یائسه نمیشوند. بعضی زنان در نتیجه عمل جراحی یا درمانهای پزشکی مثل شیمیدرمانی یا پرتودرمانی لگن خاصره، یائسگی را زودتر تجربه میکنند.
اگرچه به ندرت، ولی بعضی زنان یائسگی را پیش از سن ۴۵ سالگی تجربه کنند که به آن یائسگی زودرس میگویند. یائسگی زودرس در هر سنی اتفاق میافتد و در بسیاری از موارد هیچ دلیلی ندارد.
با این وجود، عادت ماهانه همه زنانی که یائسگی زودرس را تجربه میکنند به طور کامل قطع نمیشود. تخمدان بسیار کمی از زنان هنوز به طور متناوب کار میکند؛ بدین معنی که تخمدان آنها گاهی تخمک آزاد میکند و هنوز توانایی باروری دارند.
• عمل جراحی برای برداشتن تخمدان یا رحم (هیستروکتومی)
• بعضی انواع پرتودرمانی یا شیمیدرمانی به تخمدانها آسیب میزنند و موجب یائسگی میشوند.
• برداشتن بخشی از شکم، روندی پزشکی است که برای درمان سرطان روده بزرگ انجام میشود. در این عمل جراحی، معمولاً روده بزرگ پایینی و راست روده (که به مقعد میرسد) را بر میدارند؛ اما گاهی همه یا قسمتی از رحم و تخمدان و دیواره پشتی واژن را نیز برمیدارند.
• در صورت سرطان گردن رحم، احشای لگنی را کاملاً خارج میکنند؛ اگر این بیماری با جراحی و پرتودرمانی درمان نشود دوباره عود میکند. پزشک با انجام عمل جراحی، اکثر اندامهای لگن خاصره را برمیدارد که عبارتند از رحم، گردن رحم، تخمدان، لولههای رحمی، واژن، مثانه، مجرای ادرار و قسمتی از راست روده.
• بعضی عفونتها مثل سل، اوریون، مالاریا، واریسلا (ویروس عامل آبلهمرغان و زونا) و باسیل شیگلا (ویروس عامل اسهال خونی) نیز یائسگی زودهنگام در پی دارند.
• بعضی وضعیتهای پزشکی مثل کمبود آنزیم، سندرم داون، سندرم ترنر، بیماری آدیسون و پرکاری غده تیروئید در یائسگی نقش دارند.
بااین وجود، همه زنانی که این روندها را طی میکنند یا این بیماریها را دارند، یائسگی زودرس را تجربه نمیکنند. علاوه بر این، حتی اگر تخمدانها آسیب ببینند، این آسیب همیشگی نیست.