بارداری: هفته پنجم
بارداری: هفته پنجم
جنین چگونه رشد میکند
جنین در رحم به سرعت در حال رشد است. در این هفته اندازه جنین ۵ میلیمتر است و شبیه یک دانه کنجد است و بیشتر به بچه قورباغه شباهت دارد تا انسان. جنین حالا از سه لایه اِکتودرم، مزودرم و آندودرم ساخته شده است که در هفتههای بعد اندام و بافتهای بدن جنین را تشکیل میدهند. لوله عصبی که از آن مغز، نخاع، اعصاب و ستون فقرات جنین بیرون میآید، در لایه بالایی به نام اِکتودرم شروع به رشد خواهد کرد. این لایه موجب رشد پوست، مو، ناخن، غدد پستانی و غدد عرق و مینای دندان جنین نیز می‌شود. قلب و سیستم گردش خون جنین در لایه میانی یا مزودرم شروع به شکل گرفتن میکنند (در این هفته قلب کوچک جنین به حفرهها، ضربان قلب و پمپاژ خون تفکیک می‌شود). مزودرم نیز ماهیچهها، غضروف، استخوان و بافت زیر جلدی جنین را نیز شکل میدهد. لایه سوم یا آندودرم ریهها، رودهها و سیستم ادرار ابتدایی، تیروئید، کبد و پانکراس را در خود جای میدهد. در همین حین جفت و بند ناف که مواد مغذی و اکسیژن را به کودک میرسانند در حال فعالیت هستند.
زندگی شما چگونه تغییر میکند
تغییرات جسمی
ممکن است تاکنون متوجه بعضی مشکلات دوران بارداری شده باشید. بسیاری از زنان از درد سینه، خستگی و تکرر ادرار در هفتههای اول شاکی هستند. ممکن است صبح به محض بیدار شدن یا بعد از خوردن صبحانه احساس تهوع داشته باشید، در طول روز استفراغ کنید و یا تا آستانه استفراغ کردن پیش روید. این حالتها در هفتههای بعد کاهش مییابد.
ممکن است احساس ضعف داشته باشید و مجبور شوید هر از چند مدتی استراحت کنید. این شرایط در صورت افت قند خون بدتر می‌شود تا زمانی که غذا بخورید.
حس بویایی شما نسبت به بوهایی که قبلاً توجهی به آنها نداشتید حساستر می‌شود. عطرها، غذاها، دود ماشینها و بعضی از رایحهها ناخوشایند هستند.
ممکن است در رحم خود احساس سنگینی کنید و مثل قبل از شروع عادت ماهانه حساس شوید. این حساسیت و سنگینی به دلیل درگیرشدن لگن و افزایش جریان خون در رحم است.
سینههای شما بیش از قبل سنگین و حساس میشوند. ممکن است دیگر نتوانید روی شکم خود بخوابید زیرا پستانها بسیار حساس هستند. در این هفته هنوز شکم شما بزرگ نشده است.
تغییرات عاطفی
این هفته احساس میکنید کمی زودرنج و حساس شدهاید. ممکن است احساساتی مثل هیجان، لذت، نگرانی و گناه را با هم یک جا تجربه کنید. این هفته از نظر عاطفی بسیار مهم است به خصوص اگر برای بارداری تلاش کرده باشید و اکنون متوجه شدهاید که باردار هستید. برعکس ممکن است هیچگونه هیجانی را احساس نکنید. همه خانمها از بارداری خود خوشحال نمیشوند و برای بعضی خانمها این هفته میتواند یک هفته عذابآور باشد.
فعالیتهای این هفته
در صورت تمایل می‌توانید روال سابق فعالیتهای ورزشی خود را دنبال کنید. ورزش به حفظ قدرت و استقامت شما کمک میکند، می‌توانید اضافه وزن خود را در حین بارداری کنترل کنید و از برخی دردها و مشکلات بارداری جلوگیری کنید. بسیاری از زنان معتقدند که ورزش به کاهش اضطراب کمک میکند، بدن را برای انجام کارهای فیزیکی سخت آماده میکند و در نهایت اینکه بعد از زایمان سلامت خود را زودتر به دست میآورید. پیادهروی و شنا ورزش‌های مناسبی برای زنان باردار هستند.
ملاقاتی را با دکتر یا ماما ترتیب دهید. برای مراجعه به پزشک آماده باشید، اولین روز آخرین عادت ماهانه خود را یادداشت کنید (دکتر زمان زایمان را تعیین میکند) و فهرستی از سؤالهای خود تهیه کنید.
با پزشک درباره داروهایی که مصرف میکنید صحبت کنید. بسیاری از داروها برای دوران بارداری مناسب نیستند. اگر بیماری مزمنی دارید و دارو مصرف میکنید، به طور ناگهانی مصرف دارو را قطع نکنید. فوراً با پزشک خود تماس بگیرید و درباره مصرف دارو در دوران بارداری از او سؤال کنید. نام همه داروهای مصرفی حتی مکملها و داروهای گیاهی را به پزشک خود بگویید. درباره سوابق پزشکی خانواده خود و همسرتان با پزشک یا ماما صحبت کنید. پزشک باید از بیماریهای مزمن و اختلالات ژنتیکی غیرعادی اطلاع داشته باشد.
سیگار را ترک کنید. سیگار کشیدن احتمال خطراتی از قبیل سقط جنین و زایمان زودرس را افزایش میدهد. علاوه بر این، رشد جنین را نیز کاهش میدهد و خطر مرگ جنین را افزایش میدهد.
به‌هیچ‌وجه مشروبات الکلی مصرف نکنید. مصرف مشروبات الکلی ممکن است باعث کموزنی جنین شود و ایجاد اختلالاتی در تکلم، یادگیری، تمرکز و بیش‌فعالی کودک شود. هیچ‌کس به طور دقیق نمیداند که الکل چه تأثیرات مضری بر جنین دارد پس از مصرف آن خودداری کنید.
مطمئن شوید که خانه و محل کار شما ایمن است. بعضی فعالیتها به شما و جنین در حال رشد آسیب میرساند. اگر در معرض مواد شیمیایی، فلزات سنگین (سرب و جیوه)، بعضی عوامل زیستی یا پرتودرمانی قرار دارید باید فوراً تغییراتی در زندگی خود ایجاد کنید.
به یاد داشته باشید که برخی از محصولات پاک‌کننده، آفتکشها، حلالها و سرب موجود در آب آشامیدنی لولههای قدیمی برای جنین خطرناک هستند. در مورد شغل خود با پزشک و ماما صحبت کنید. سعی کنید خطرات احتمالی برای جنین در محیط خانه یا محل کار را کاهش دهید یا از بروز آنها جلوگیری کنید.
رژیم غذایی این هفته
مصرف مقدار زیاد ویتامین D که در جگر ماهی به مقدار فراوان وجود دارد برای جنین در حال رشد مضر است. از خوردن انواع غذاهای خام مثل انواع گوشت‌ها در این دوره از بارداری جداً خودداری کنید. تخممرغ خام حاوی باکتریهایی است که باعث ایجاد حالت تهوع شدید می‌شود؛ بنابراین مصرف مقادیر خام این ماده غذایی در این هفته مناسب نیست. از مصرف پنیرهای کپکزده خودداری کنید.
تحقیقات نشان میهند که مصرف مقدار زیادی از کافئین احتمال سقط جنین را بالا میبرد؛ بنابراین برای کاهش این خطر از خوردن کلیه نوشیدنیهای دارای کافئین حداقل در سه ماه اول بارداری خودداری کنید.
در این هفته از بارداری از غذاهایی استفاده کنید که برای رشد نوزاد و سلامت خودتان مفید هستند. نان سبوسدار، غلات، ماکارونی، جو، برنج، آجیل بدون شکر و میوههای خشک کمشکر، غلات کمچرب، دانههای مخلوط مثل آفتابگردان، کدو و کنجد، گلابی، سیب، انجیر، آلو، زردآلو، هلو، کلم بروکلی، مارچوبه، کدو، نخودفرنگی، سبزی، حبوبات مثل عدس، نخود، لوبیا سیاه و گوشت سفید بدون چربی و ماهی، ماست و پنیر پاستوریزه مصرف کنید.
علائم بارداری در هفته پنجم
تغییرات هورمونی باعث ایجاد علائم اولیه بارداری از جمله سینه درد، حالت تهوع و خستگی می‌شود.
همچنین تکرر ادرار زیادی دارید.
اگر از تهوع بارداری رنج میبرید سعی کنید وعدههای غذایی مختصری میل کنید. زنجبیل تهوع را کاهش میدهد پس می‌توانید از آن در چای، بیسکوییت یا مربا استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که ویتامین‌های مورد نیاز بارداری را هر روز مصرف کنید. در این هفته لوله عصبی جنین (مغز و نخاع) باز است و تا هفته بعد بسته می‌شود.
به تغییرات بدن بدن خود دقت کنید. ممکن است ظاهر شما نشان ندهد که باردار هستید اما تغییرات زیادی در بدن شما در حال اتفاق افتادن است. با این تغییرات مبارزه نکنید بلکه آنها را بپذیرید.
