بارداری: هفته بیست و چهارم
بارداری: هفته بیست و چهارم
جنین چگونه رشد می‌کند
جنین به طور بی‌وقفه در حال رشد است. او از هفته پیش تا این هفته ۱۱۳ گرم وزن اضافه کرده است. به طور کلی در حال حاضر ۵۱۲ گرم وزن و ۳۰ سانتیمتر قد دارد (به اندازه یک ذرت). جنین بسیار لاغر است اما آهسته آهسته شروع به چاق‌شدن می‌کند. مغز او نیز به سرعت در حال رشد است و جوانههای چشایی به رشد خود ادامه میدهند. ریهها در حال رشد هستند. پوست هنوز نازک و شفاف است اما در هفتههای بعد تغییر می‌کند.
زندگی شما چگونه تغییر می‌کند
تغییرات جسمی
در چند هفته قبل قسمت بالایی رحم بالای ناف رسیده بود و در حال حاضر به اندازه یک توپ فوتبال است. بسیاری از خانمها بین هفته ۲۴ تا ۲۸ باید آزمایش قند خون بدهند. این آزمایش برای سنجش دیابت بارداری است که در زمان بارداری به وجود میآید.
دیابتی که در زمان بارداری معالجه نشود، زایمان طبیعی را خطرناک می‌کند و احتمال سزارین را بالا میبرد، زیرا این نوع دیابت موجب رشد بیشازحد اعضای فوقانی جنین میشود. همچنین احتمال ایجاد مشکلات دیگر مثل افت ناگهانی قند خون بلافاصله بعد از تولد نوزاد را افزایش می‌دهد. اگر آزمایش مثبت بود دیابت بارداری دارید، اما برای اطمینان بیشتر باید آزمایش تحمل گلوکز را نیز انجام دهید.
روی شکم، ران، سینهها یا باسن ترکهایی مشاهده میکنید. این ترکها زمانی به وجود میآیند که فیبرهای کلاژن در لایه میانی پوست کش میآیند و جدا میشوند تا با شکل و اندازه بدن سازگار شوند. متأسفانه، هیچ کرمی وجود ندارد که از لایه بیرونی پوست بگذرد و به لایه زیری برسد، مهم نیست که روی برچسب کرم چه نوشته شده است. میتوانید شکم خود را با بعضی کرمهای نرمکننده یا کرمی که حاوی ویتامین E است ماساژ دهید. بهترین زمان برای این کار بعد از دوش گرفتن است، زمانی که پوست شما هنوز گرم و مرطوب است و منافذ بیشتر باز هستند.
ممکن است متوجه جوشهای کوچکی مثل لک روی نوک سینه خود شوید. سعی کنید هنگام دوش گرفتن با صابون این ناحیه را به شدت نشویید یا از کرم ضدجوش برای از بین بردن آنها استفاده نکنید.
در صورتی که حس کردید باید آب دهان خود را دائماً قورت دهید، مضطرب نشوید. داشتن آب دهان فراوان در هفته ۲۴ بارداری طبیعی است و اصلاً مهم نیست. سعی کنید آدامس بجوید، قرص نعنا بجوید و در صورت نیاز برای جذب آب اضافی، دستمال همراه داشته باشید.
این هفته زیاد سردرد میگیرید و این موضوع روی کار و تمرکز شما تأثیر میگذارد. ببینید چه مواردی باعث بروز این سردردها میشود. شکلات، کافئین، قرار گرفتن در نور روشن روز، نخوردن آب به میزان کافی یا سطح پایین قند خون تا نخوردن غذای کافی در بسیاری از زنان عامل این سردردها است. اگر دراز کشیدن و استراحت کردن به تسکین درد کمک نکرد، با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید چه داروهایی برای شما مفید است.
برای جلوگیری از ریزش شیر و خیس کردن لباس از پد استفاده کنید. مشکل ریزش شیر بعد از شیر دادن نوزاد سختتر میشود و ممکن است دائماً لباستان خیس شود، بنابراین سعی کنید حتماً از پد استفاده کنید.
تغییرات عاطفی
در این دوره از بارداری با دست کشیدن بر شکم خود جنین را احساس میکنید. با لمس و نوازش جنین احساس شیرینی بین شما و جنین رد و بدل میشود. جنین به خوبی محبت مادر را درک می‌کند و با او به خوبی در ارتباط است. این کار به مادر آرامش می‌دهد. پدر نیز میتواند با نوازش شکم مادر محبت خود را به جنین نشان دهد.
۳ سؤال درباره زایمان زودرس
اگر تاکنون از علائم زایمان زودرس اطلاعی نداشتهاید، سعی کنید اطلاعاتی درباره آن کسب کنید. بعضی از نوزادان زودتر از موعد مقرر (قبل از هفته سی و هفتم) به دنیا میآیند. گاهی زایمان زودرس عمدی است بدین معنی که گروه پزشکی به دلیل شرایط خاص پرهاکلامپسی یا توقف رشد جنین تشخیص می‌دهد که زایمان باید انجام شود و گاهی این زایمانهای زودرس ناخواسته هستند. ممکن است قبل از هفته سی و هفتم زایمان زودرس داشته باشید، کیسه آب شما پاره شود یا دهانه رحم بدون هیچ انقباضی گشاد شود.
در بعضی از خانمها عوامل متعددی از قبیل عفونتهای دستگاه تناسلی، مشکلات جفت یا نارسایی دهانه رحم برای زایمان زودرس وجود دارد، در حالی که در تعدادی از آنها هیچ دلیلی وجود ندارد. بنابراین تمام زنان باردار باید علائم زایمان زودرس را بدانند و همچنین اطلاع داشته باشند که اگر برای خودشان اتفاق افتاد چه اقداماتی باید انجام دهند.
سؤال اول
علائم زایمان زودرس چیست؟
اگر قبل از هفته سی و هفتم هر یک از این علائم را داشتید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
• افزایش ترشحات واژنی
• تغییر در نوع ترشحات، به صورتی که آبکی، مخاطی یا خونی (حتی اگر به رنگ صورتی با رگههایی از خون) باشند.
• هرگونه لکه بینی یا خونریزی از واژن
• دردهای شکمی، مانند انقباضهای زمان عادت ماهانه، یا بیش از چهار انقباض در یک ساعت (حتی اگر آزاردهنده نباشند)
• افزایش فشار در ناحیه لگن (احساس اینکه جنین خود را به پایین فشار می‌دهد)
• درد خفیف در ناحیه کمر (به خصوص اگر قبلاً این درد را احساس نمیکردید)
بعضی از این علائم گیجکننده هستند چون دردهایی مثل فشار در ناحیه لگن و درد خفیف در ناحیه کمر در بارداریهای طبیعی نیز وجود دارند و انقباضهای زودرس هنگام درد دروغین زایمان بیضرر هستند. پس بهتر است آرام باشید و با پزشک خود یا ماما تماس بگیرید و تمام مشکلات غیرمعمول را توضیح دهید.
سؤال دوم
اگر احساس کردم زایمان زودرس در پیش است چه اقداماتی باید انجام دهم؟
اگر علائم زایمان زودرس داشتید یا کیسه آب شما نشتی داشت، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید تا شما را در بیمارستان معاینه کند. در بیمارستان گروه پزشکی انقباضها را چک میکنند، ضربان قلب جنین را می‌گیرند و برای تشخیص علائم عفونت آزمایش ادرار می‌گیرند. پزشک یا ماما به وسیله اسپکولوم مشخص می‌کند که آیا کیسه آب شما پاره شده است یا خیر. همچنین ممکن است با نمونهبرداری از واژن و دهانه رحم، آزمایشهای مربوط به عفونت و فیبرونکتین جنینی را انجام دهند. این معاینه ترشحات واژنی و دهانه رحم را از نظر وجود پروتئینی که برای شکلگیری کیسه آمنیوتیک لازم است، بررسی می‌کند. افزایش سطح فیبرونکتین بین هفتههای بیست و چهارم تا سی و چهارم به این معنی است که این «چسب» طبق یک برنامه خاص از بین میرود (بسته به انقباضها یا پاره شدن کیسه آمنیوتیک) در نتیجه احتمال زایمان زودرس در یکی دو هفته آینده بسیار زیاد میشود.
سؤال سوم
آیا نوازد در صورت تولد زودرس سالم است؟
هر چه نوزاد نزدیکتر به پایان حاملگی به دنیا آید احتمال زنده ماندن او بیشتر است و مشکلات کمتری خواهد داشت. نوزادانی که طی زایمان زودرس بین هفتههای سی و چهارم تا سی و هفتم متولد میشوند به طورکلی سالمتر هستند اگر چه خطر مشکلات بلندمدت و کوتاه‌مدت نسبت به نوزادانی که به موقع متولد میشوند هنوز هم آنها را تهدید می‌کند. امروزه نوزادانی که زودتر از هفته بیست و چهارم به دنیا میآیند به لطف مراقبتهای پیشرفته در بخش نوزادان زنده میمانند، اما این نوزادان نیازمند مراقبتهای پزشکی بلندمدت هستند و گاهی زنده ماندن همیشه مشکلاتی را برای آنها ایجاد می‌کند.
بهترین راه برای کاهش خطرات زایمان زودرس اجتناب از استعمال دخانیات، مصرف مشروبات الکلی و مصرف داروهای مخدر است. تغذیه مناسب، مراجعه هر ماهه به پزشک و اهمیت دادن به علائم و مشکلات بهترین روش‌های جلوگیری از زایمان زودرس هستند.
فعالیت‌های این هفته
سعی کنید به امور خانه برسید. در کنار همسرتان وسایلی که در خانه خراب شده است را قبل از تولد نوزاد تعمیر کنید. به یاد داشته باشید که شما نباید در معرض مواد شیمیایی قرار بگیرید یا از نردبان بالا بروید. کارهایی را که باید انجام دهید:
• هرگونه وسیله شکسته را از خانه خارج کنید یا آنها را تعمیر کنید.
• اتاق کودک را رنگ کنید، پردهها را آویزان کنید و در صورت نیاز مبلمان جدید بخرید.
علائم بارداری در هفته بیست و چهارم
• اگر ورم قوزک و پا دارید، زمانی که نشسته‌اید پاها را بالا بگذارید.
• گرفتگی عضله پا دارید، این حالت نشانه کم آبی است.
• کمر درد دارید.
• روی بدن خطوط تیره ایجاد میشود، این خطوط تیره از بالای ناف شروع میشوند و بعد از تولد نوزاد کمرنگ میشوند.
• ترکهای پوستی روی بدن ایجاد میشوند، هرچه که پوست بیشتر کشیده‌تر شود این ترکها نیز بیشتر به وجود میآیند.
