روش‌های جلوگیری از بارداری
روش‌های جلوگیری از بارداری
روش‌های مختلفی برای جلوگیری از بارداری زوجهای جوان وجود دارد. بهتر است پیش از استفاده از آنها به پزشک مراجعه کنید و روش مناسب و کارساز را انتخاب کنید. در زیر به برخی از روش‌های جلوگیری از بارداری اشاره شده است.
روش‌های جلوگیری از بارداری
این روش‌ها مانع رسیدن تخمک به اسپرم می‌شوند، روی هورمونها تأثیری نمیگذارد، با شیردهی تداخل ندارد و هیچ گونه عوارض جانبی قابلتوجهی در پی ندارند.
کاندوم مردانه
کاندوم مردانه پوشش نازکی است که از لاتکس یا پلی اورتان ساخته شده است و متناسب با طول آلت در حالت نعوظ و پرتاب منی هنگام رابطه جنسی استفاده می‌شود. برای استفاده از کاندوم به معاینه فیزیکی قبلی نیازی نیست. کاندوم از انتقال HIV و بسیاری دیگر از بیماری‌های مقاربتی نیز جلوگیری می‌کند. برخلاف بسیاری از قرص‌های ضدبارداری، شما و همسرتان می‌توانید فوراً و به راحتی از کاندوم استفاده کنید.
کاندوم زنانه
کاندوم زنان کیسه پلی اورتان نازکی است که برای جلوگیری از بارداری و محافظت در برابر بیماری‌های عفونی، هنگام رابطه جنسی استفاده می‌شود. حلقه نرم اطراف کاندوم کیسه را در جای خود نگه میدارد. برای استفاده از کاندوم زنانه به معاینه فیزیکی نیاز نیست و می‌توانید به محض آماده شدن برای رابطه جنسی از آنها استفاده کنید.
دیافراگم
دیافراگم وسیله گنبدی شکل کمعمقی است که آن را با اسپرمکُش پر میکنند و پیش از رابطه جنسی درون واژن قرار میدهند. این وسیله از عبور اسپرم از دهانه رحم جلوگیری می‌کند. زنانی که پس از زایمان میخواهند از دیافراگم استفاده کنند باید شش هفته بعد از زایمان به پزشک مراجعه کنند تا پزشک این کار را برای آنان انجام دهد؛ چون اندازه و سایز آنها پس از زایمان تغییر کرده است.
کلاهک دهانه رحم
کلاهک دهانه رحم، یک فنجان سیلیکونی است. کلاهک را همراه با اسپرمکُش قبل از رابطه جنسی داخل واژن قرار دهید. این دستگاه متناسب با دهانه رحم است و از ورود اسپرم به رحم جلوگیری می‌کند. این کلاهک فقط با نسخه پزشک ارائه می‌شود. زنانی که زایمان کردهاند باید ده هفته بعد از زایمان از کلاهک استفاده کنند.
روش‌های هورمونی
روش‌های جلوگیری با هورمون مصنوعی هستند و برای از بین بردن تخمک، نازک کردن پوشش رحم، جلوگیری از لانهگزینی، ضخیمتر شدن مخاط دهانه رحم و جلوگیری از ورود اسپرم به تخمک استفاده می‌شوند. باید از این روش‌ها بنا به نظر پزشک استفاده شود. این روش‌ها از عفونتهای منتقلشده از طریق رابطه جنسی محافظت نمیکنند.
بهتر است بعد از زایمان و در حین شیردهی از این روش‌ها استفاده نکنید، چون استروژن، کمیت و کیفیت شیر مادر را کاهش می‌دهد و ممکن است در چند هفته اول بعد از زایمان خون لخته شود.
مینی قرص با قرص‌های ضدبارداری
مینی قرصها که قرص‌های ضدبارداری خوراکی هستند، مقدار کمی پروژسترون دارند. این قرص‌های جلوگیری از بارداری در بستههای ۲۸ تایی عرضه می‌شوند و مصرف روزانه یک قرص، دوز ثابتی از هورمون به بدن می‌رسد. مینی قرصها باید هر روز سر ساعت مشخص مصرف شوند.
مینی قرص جایگزین خوبی برای زنانی است که میخواهند از قرص‌های ضدبارداری خوراکی استفاده کنند ولی به دلایلی نمیتوانند از استروژن استفاده کنند یا در حال شیر دادن به بچه هستند. اگر نوزاد فقط از شیر مادر تغذیه نمی‌کند، می‌توانید درست بعد از زایمان از این قرصها استفاده کنید. اگر نوزاد فقط از شیر مادر تغذیه می‌کند، بهتر است شش هفته بعد از زایمان صبر کنید و سپس شروع به استفاده از این قرصها کنید.
قرص
قرص‌های جلوگیری از بارداری حاوی استروژن و پروژسترون هستند. باید این قرصها را هر ۲۱ روز بخورید و سپس مدت هفت روز قطع کنید.
حلقه مهبلی
حلقه مهبلی، حلقه انعطافپذیر و شفافی است که در آغاز سیکل قاعدگی درون واژن (مهبل) قرار میگیرد. حلقه به طور مداوم دوز پایین استروژن و پروژسترون آزاد می‌کند. حلقه مهبلی باید هر ۲۸ روز یکبار عوض شود.
چسب ضدبارداری
چسب ضدبارداری یک مربع چهارگوش نازک است که مثل چسب بانداژ روی پوست چسبانده می‌شود. چسب دوز پایینی از استروژن و پروژسترون آزاد می‌کند. جسب را باید هر هفته به مدت سه هفته متوالی عوض کنید سپس یک هفته قبل از شروع سیکل، استفاده از آن را متوقف کنید.
آمپول
آمپولهای جلوگیری از بارداری دارای پروژسترون هر سه ماه یکبار تزریق می‌شوند. این آمپولها برای کسانی است که به دنبال یک روش مطمئن جلوگیری از بارداری هستند و نمیتوانند یا نمیخواهند از IUD استفاده کنند یا استروژن مصرف کنند یا در مصرف قرص کمحافظه هستند. ولی این روش برای زنانی که در یک سال آینده قصد بارداری دارند، مناسب نیست چون بعد از آخرین آمپول، یک سال طول می‌کشد تا بدن برای بارداری دوباره آماده شود.
بسیاری از متخصصان توصیه میکنند که مادران شیرده، شش هفته پس از زایمان این روش را شروع کنند و مادرانی که نوزادشان از شیر آنها تغذیه میکنند، می‌توانند سه هفته بعد از زایمان از این روش استفاده کنند.
دستگاههای داخل رحمی
IUD وسیله کوچک T شکلی است که از پلاستیک انعطافپذیر ساخته شده است و پزشک آن را داخل رحم قرار می‌دهد. از این روش به طور طولانی‌مدت می‌توانید استفاده کنید و قابل بازگشت است. زنان می‌توانند حدوداً شش هفته بعد از زایمان، وقتی رحم حالت اولیه خود را بدست آورد، این وسیله را درون رحم خود قرار دهند. IUD از ایجاد بیماری‌های قابل انتقال از طریق رابطه جنسی جلوگیری نمی‌کند.
روش‌های طبیعی
برای جلوگیری از بارداری می‌توانید از روش‌های طبیعی استفاده کنید. اگر آدم منظم و دقیقی باشید، این روش بهترین روش جلوگیری است. هیچ هزینهای به همراه ندارد و عوارض جانبی ایجاد نمی‌کند، ولی از انتقال بیماری‌های قابل انتقال از طریق رابطه جنسی محافظت نمی‌کند.
روش آمنوره شیردهی
در این روش اصل بر این است که شیردهی باروری را به تأخیر می‌اندازد. اگر تمام شرایط آن را داشته باشید این روش ۹۸ درصد مؤثر است: کمتر از شش ماه بعد از زایمان، نوزاد فقط از شیر مادر تغذیه می‌کند و هنوز سیکل قاعدگی وجود ندارد.
روش آگاهی از باروری (FAM)
در این حالت، با یادداشت دقیق سیکل ماهانه می‌توانید روز باروری خود را پیش‌بینی کنید. در برخی از روش‌ها به تغییرات فیزیکی مرتبط با باروری مانند نوسانات دمای پایه بدن و تغییرات بافت مخاط دهانه رحم نیاز است. روش آگاهی از باروری مشکلاتی به همراه دارد. به عنوان مثال، پس از حداقل سه ساعت خواب بیوقفه باید دمای پایه بدن خود را هر روز سر ساعت یکسانی اندازه‌گیری کنید.
عقیم کردن
در این روش به طور دائم از بارداری جلوگیری می‌شود. این روش گران و پیچیده است و فقط تعداد کمی از مردان و زنان پس از انجام آن دوباره بارور می‌شوند. پیش از انجام آن کاملاً مطمئن شوید که بچه نمیخواهید. این روش روی هورمونها، میل جنسی، یا شیردهی تأثیر نمیگذارد.
وازکتومی
وازکتومی یک عمل جراحی بیخطر و مؤثر برای عقیم‌کردن مردان است. پزشک دو لوله مجرای منی را مسدود می‌کند، این لولهها اسپرم را از بیضه به کیسههای بیضه میرساند، این کیسهها دارای مایع منی قبل از انزال هستند. (این اسپرمها بعداً توسط بدن جذب می‌شوند.) مردانی که وازکتومی میکنند، همچنان میتواند رابطه جنسی و انزال داشته باشند. مایع منی دیگر حاوی اسپرم نیست، بنابراین توانایی بارور کردن تخمک را ندارد.
عقیم سازی زنان (توبکتومی)
این روش یک گزینه جراحی و غیرجراحی است. بستن لولههای رحمی یک روش جراحی است که پزشک لوله فالوپ را میبندد، بنابراین تخمکها به اسپرم نمیرسند. ممکن است پزشکان این روش را در حین زایمان انجام دهند. در غیر این صورت باید شش هفته پس از زایمان صبر کنید.
در صورت موفق نبودن روش‌های بالا می‌توانید از قرص ضدبارداری اورژانسی استفاده کنید. اگر روش جلوگیری از بارداری خود را منظم انجام ندهید یا استفاده صحیح از این روش را فراموش کنید، استفاده از قرص‌های بارداری احتمال بارداری را کاهش می‌دهد. رایجترین روش استفاده از قرص‌های پیشگیری، استفاده اورژانسی از این قرصها است.
بسته به نوع روش جلوگیری از بارداری، یک بسته قرص بارداری اورژانسی را در دسترس قرار دهید. قرص‌های ضدبارداری اورژانسی را فوراً بعد از رابطه جنسی استفاده کنید، احتمال تأثیر آن بیشتر است.
سؤالات رایج درباره روش‌های جلوگیری
آیا مصرف قرص‌های ضدبارداری در آینده روی باروری تأثیر میگذارد یا خیر؟
نگران نباشید، قرص‌های ضدبارداری باعث کاهش باروری نمیشوند اگرچه ممکن است پس از قطع مصرف قرصها مدتی طول بکشد تا سطح هورمونها تنظیم شود. این موضوع ممکن است برای زنانی که میخواهند بلافاصله پس از قطع مصرف قرص جلوگیری، باردار شوند نگرانکننده باشد.
پس از قطع مصرف قرص چه مدت طول می‌کشد تا باروری برگردد؟
اگر قصد دارید باردار شوید ممکن است سه ماه طول بکشد تا هورمونها تنظیم شوند. این موضوع کاملاً طبیعی است. در برخی موارد خاص ۶ ماه نیز طول می‌کشد.
از کجا بدانم پس از قطع مصرف قرص، تخمکگذاری در بدن من صورت میگیرد یا خیر؟
اگر پس از ۶ ماه قطع قرص، پریودی شما منظم نشد، احتمالاً تخمکگذاری شما منظم نیست و باید به پزشک مراجعه کنید. می‌توانید برای تعیین تخمکگذاری، آزمایش تشخیص تخمکگذاری انجام دهید و دمای پایه بدن و علائم مختلف بدن را بررسی کنید.
برای بارور شدن بعد از مصرف قرص باید چه کار کنم؟
سعی کنید سلامتی خود را حفظ کنید، رژیم غذایی مناسب و ورزش داشته باشید و از مکمل‌های مفید استفاده کنید. می‌توانید بهترین زمان تخمکگذاری را پیش‌بینی کنید.
