مشکلات عادت ماهانه
مشکلات عادت ماهانه
درصورتیکه مشکلات زیر را داشتید به پزشک مراجعه کنید:
تا سن ۱۷ سالگی هیچ پریودی نداشتهاید.
بیش از دو ماه پریود نشدهاید.
اگر در سیکل قاعدگی خود تغییر جدی احساس کردید.
اگر بیشتر از گذشته در حین قاعدگی یا قبل از آن احساس درد میکنید.
اگر در بین سیکل خود احساس درد میکنید.
آمنوره اولیه
قاعدگی در اکثر دختران بین ۱۲ تا ۱۳ سالگی آغاز میشود ولی شروع آن بین ۱۰ تا ۱۷ سالگی نیز غیرطبیعی نیست. قاعدگی بعد از ۱۷ سالگی آمنوره اولیه است. دلیل اصلی آن بالغ نشدن ارگانهای جنسی و عدم تولید سطح مورد نیازی از هورمون و استروژن است. اگر اولین روز عادت ماهانه مادر یا مادربزرگ خود را بدانید، متوجه می‌شوید که این موضوع ارثی است یا خیر. سایر مشکلات جسمی ازجمله چاقی، مسدود بودن لولههای رحم و بیماری‌های دیگر ممکن است دلیل این مشکل باشند. مشکلات روانی مانند بیاشتهایی عصبی، افسردگی شدید، اسکیزوفرنی نیز میتوانند به تأخیر در عادت ماهانه منجر شوند. دخترانی که قاعدگی آنها به هر دلیلی دیرتر از حد طبیعی آغاز میشود، ممکن است در آینده با آمنوره ثانویه مواجه شوند. مثلاً با داشتن عادت ماهانه منظم برای مدت ۶ ماه پریود نشوند.
با اینکه بارداری یکی از شایعترین دلایل توقف پریودی است ولی همیشه علت پریود نشدن زنان باید مورد بررسی قرار گیرد. علاوه بر عدم توازن هورمونی و بارداری، چیزهای دیگری که میتواند باعث آمنوره اولیه و ثانویه شود عبارتند از:
• فشار عصبی
• کاهش و افزایش وزن قابل توجه
• بیاشتهایی (آمنوره میتواند نشانه این باشد که دختر وزن زیادی را از دست می‌دهد و دارای بیاشتهایی است)
• توقف قرصهای جلوگیری از بارداری
• ابتلا به تیروئید
• کیستهای تخمدان
• بیماریهایی که بر سطح هورمون تأثیر میگذارد
ورزش سنگین (دو استقامت، باله، پاتیناژ یا ژیمناستیک) که با رژیم غذایی ضعیف و کاهش وزن همراه است اغلب باعث ایجاد آمنوره اولیه و ثانویه میشود. کلاسهای معمولی ورزش و یا گروههای ورزشی مدارس اختلالی در قاعدگی ایجاد نمی‌کنند. ورزش خیلی سنگین باعث به تأخیر افتادن پریودی میشود، شخص باید چند ساعت در هفته به صورت فشرده تمرین داشته باشد و کالری، ویتامین و مواد معدنی کافی دریافت نکند.
آمنوره ثانویه
در آمنوره ثانویه، قاعدگی شروع میشود و سپس بدون تخمکگذاری متوقف میشود. بارداری دلیل اصلی این موضوع است، ولی عوامل دیگری مثل شوک شدید، تحریک فیزیکی، استفاده از مواد مخدر و توقف استفاده از قرصهای پیشگیری از بارداری باعث ایجاد آمنوره ثانویه می‌شوند. معمولاً بهتر است که منتظر بمانید، درحالیکه برخی از درمان‌های تهاجمیتر استفاده می‌کنند (پروژسترون).
بیماری‌های زیر آمنوره ثانویه را در پی دارند:
• التهاب لگن خاصره یا
• فیبروئید (رشد در رحم)
• استفاده از دستگاههای داخل رحمی برای جلوگیری از بارداری که گاهی با خونریزی شدید در ارتباط است.
قاعدگی دردناک نوجوانی
درد قاعدگی در هنگام شروع خونریزی یا در حین قاعدگی شایع است و گرفتگی عضلات در پایین معده، کمر و گاهی در کلیه بروز می‌کند. دلیل این مسئله هنوز به طور کامل مشخص نشده است؛ اما تحقیقات نشان دادهاند که نوسان در میزان واسطه‌ای شیمیایی به نام پروستاگلاندین دلیل این مشکل است. پزشکان برای کاهش درد مسکن، قرص پیشگیری از بارداری و ضد پروستاگلاندین تجویز می‌کنند؛ ولی نتیجه چندانی در پی ندارند. بعضی از افراد با درد خود دستوپنجه نرم می‌کنند و امیدوارند به مرور زمان بهبود یابند و این انتظار معمولاً جواب می‌دهد.
پریودی غیرطبیعی نوجوانان
پریودی غیرطبیعی در نوجوانان طبیعی است. داشتن سیکل ۲۱ روزه یا ۳۵ تا ۴۰ روزه در نوجوانان غیرطبیعی نیست. ممکن است در سن نوجوانی یک ماه پریود نشوید؛ بنابراین پیشبینی سیکل قاعدگی نوجوانان تا حدودی غیرممکن است. آماده شدن برای شروع ناگهانی پریودی نیز قسمتی از مشکل است. درمان‌های هورمونی تاکنون موفقیت‌های زیادی در پی نداشته است و در اکثر نوجوانان این مشکل با افزایش سن حل میشود.
منوراژی (پریودهای بسیار سنگین و طولانی)
طبیعی است که در برخی از روزها پریودی سنگین باشد. ولی یکی از علائم منوراژی این است که هر یک ساعت نیاز به تعویض نوار بهداشتی باشد و پریودی بیش از ۷ روز طول بکشد. دختران مبتلا به منوراژی گاهی اوقات از خانه از مدرسه یا اجتماع گریزانند چون نگران کنترل خونریزی خود هستند.
شایعترین علت منوراژی عدم توازن بین سطح استروژن و پروژسترون در بدن است که باعث نگهداشتن آندومتر (پوشش داخلی رحم) میشود. وقتی آندومتر در دوران قاعدگی کاملاً ریخت، خونریزی بسیار سنگین میشود.
ازآنجاکه عدم توازن هورمون در دوران بلوغ شایع است، منوراژی در نوجوانان نادر نیست، ولی در برخی از موارد، قاعدگی شدید به دلایل زیر مربوط است:
• فیبروئید (غدههای خوش خیم) یا پولیپ در رحم
• ابتلا به تیروئید
• اختلالات لخته شدن خون
• التهاب یا عفونت در مهبل (واژن) و یا دهانه رحم
اگر دختر شما پریودی سنگین دارد یا پریودی او بیش از ۷ روز طول میکشد با پزشک صحبت کنید.
چه چیزی باعث مشکلات قاعدگی میشود؟
تغییر رنگ و غلظت خون قاعدگی اغلب طبیعی است؛ اما مشکلاتی وجود دارد که باعث لخته شدن غیرطبیعی خون قاعدگی یا تغییر در رنگ و یا غلظت خون آن میشود. دقت کنید که در مورد مشکلات خود با پزشک صحبت کنید. مشکلاتی که تغییراتی ایجاد می‌کنند در زیر آمدهاند:
سقط جنین
زنانی که سقط داشتهاند ممکن است از واژن آنها لخته خون یا توده خاکستری بافت خارج شود. درصورتیکه احتمال بارداری وجود دارد، بلافاصله بعد از دیدن خونریزی یا لخته خون با دکتر خود تماس بگیرید.
فیبروئید
فیبروئید رحمی تومورهای غیرسرطانی هستند که در رحم تشکیل می‌شوند. آنها علاپم خاصی ندارند. درواقع، بسیاری از زنان مبتلا به تومورهای فیبروئید کوچک هیچ علائم خاصی احساس نمی‌کنند، ولی زنان مبتلا به فیبروئید ممکن است متوجه خونریزی غیرطبیعی شوند. اگر دارای فیبروئید هستید در دوران قاعدگی خونریزی بیشتری خواهید داشت.
تغییرات هورمونی
بدن شما به تعادل بین پروژسترون و استروژن متکی است. این هورمونها دیواره رحم را تشکیل میدهند و باعث ریزش آن نیز می‌شوند. اختلالات تعادل هورمونی ممکن است باعث ایجاد ضخامت بیشازحد دیواره رحم شوند. این ضخامت باعث خونریزی بیشازحد شده و در هنگام ریزش دیواره رحم موجب لخته شدن خون قاعدگی نیز میشود.
تغییرات هورمونی علائم زیادی دارد. بعضی از این علائم را در زیر آوردهایم:
• یائسگی
• تغییر چشمگیر وزن
• عوارض جانبی برخی داروها، ازجمله استروئیدها
• رحم بزرگ: اگر رحم در حین بارداری بزرگ شود و به سایز طبیعی خود بازنگردد، برای همیشه بزرگ میماند. با رحم بزرگ، خون قاعدگی قبل از ریزش، زمان بیشتری برای جمع شدن و لخته شدن دارد. این عمل باعث تیره شدن خون و غلظت آن در هنگام ریزش میشود.
• انسداد خون قاعدگی: هر چیزی که مانع ریزش جریان خون قاعدگی از دهانه رحم و از واژن شود منجر به لخته شدن، تیره شدن یا ضخامت خون قاعدگی میشود. پولیپهای خوشخیم در رحم جریان خون را در طول سیکل قاعدگی خود تغییر میدهند. جریان خون در نزدیکی زمان یائسگی هنگامیکه کانال دهانه رحم با کاهش سطح استروژن کوچکتر میشود، کاهش مییابد.
• آدنومیوزیس یا آندومتریوز: این بیماری زمانی ایجاد میشود که بافت پوشش رحم در محل اشتباهی رشد می‌کند. آندومتریوز خارج از رحم تشکیل میشود. آدنومیوزیس در ماهیچههایی رشد می‌کند که دیوارههای رحم را تشکیل میدهند. هر دو این شرایط به قاعدگی نامنظم و خونریزی شدید منجر می‌شوند. این شرایط احتمال لخته شدن خون و یا غلظت آن را افزایش میدهند.
مشکلات خونریزی قاعدگی چگونه تشخیص داده می‌شوند؟
بسته به نوع علائم، دکتر آزمایشهای مختلفی را برای شما تعیین می‌کند تا دلیل مشکلات قاعدگی مشخص شود. این آزمایشها عبارتند از:
سونوگرافی واژینال
این آزمایش از امواج صوتی برای گرفتن عکس از داخل واژن و رحم استفاده می‌کند.
MRI
این روش غیرتهاجمی تصویری از رشد فیبروئیدها ارائه می‌دهد که ممکن است جزء مشکلات خونریزی قاعدگی باشد.
آزمایش خون
پزشک برای شما آزمایش خون تجویز می‌کند تا از انعقاد صحیح خون مطمئن شود. این آزمایشها برای کسب اطمینان از نبود کمخونی و فقر آهن است که در نتیجه از دست دادن خون یا اختلال در لخته شدن خون ایجاد میشود.
بافتبرداری
در این روش پزشک یک نمونه کوچک از بافت دیواره رحم برای بررسی رحم برمیدارد.
باز کردن دهانه رحم و کورتاژ
در این روش دهانه رحم گشاد شده است و جراح از پوشش داخلی رحم و دهانه رحم میخراشد. این روش برای کاهش خونریزی اضافی یا نمونهبرداری برای آزمایش استفاده میشود.
چه زمانی بهترین زمان مراجعه به پزشک برای مشکلات خونریزی قاعدگی است؟
مشکلات خونریزی قاعدگی به ندرت جدی هستند. از دست دادن قابلتوجهی خون در طی زمان رخ می‌دهد، این مسئله مورد توجه قرار نمیگیرد چون بسیار تدریجی است. اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید به پزشک خود مراجعه کنید:
• احساس خستگی در حین انجام فعالیتهای عادی
• احساس سرگیجه
• چهره رنگپریده، پوست خاکستری‌رنگ
• ناخن رنگپریده که صورتی نیست
• پریودی نامنظم یا خونریزی مکرر بین سیکل
کمخونی با یک آزمایش ساده قابل تشخیص است. قرصهای مکمل آهن برای زنان مؤثر است.
