خونریزی شدید قاعدگی غیرطبیعی است. هنگامی خونریزی قاعدگی شدید است که هر یک ساعت یکبار و پشت سر هم مجبور به تعویض نوار بهداشتی شوید. خونریزی شدید مشکل جدی نیست، بلکه از نظر اجتماعی، احساسی و جسمی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد و زندگی روزمره او را مختل میکند. اگر نگران خونریزی شدید در زمان عادت ماهانه یا بین آن هستید، به پزشک مراجعه کنید.
تعریف خونریزی شدید کار دشواری است؛ چون مقدار خون ازدسترفته در هر زن متفاوت است. میانگین میزان خونی که در طی قاعدگی دفع میشود ۳۰ تا ۴۰ میلیلیتر است که از هر ۱۰ زن، ۹ نفر کمتر از ۸۰ میلیلیتر خون از دست میدهند؛ بنابراین خونریزی شدید قاعدگی زمانی ایجاد میشود که فرد در هر سیکل ۶۰ تا ۸۰ میلیلیتر یا بیشتر خون از دست دهد.
• اگر تعداد نوار بهداشتی تعویضشده زیاد بود
• اگر لباسها یا رختخوابتان کثیف میشود
• اگر مجبور هستید چند نوار بهداشتی با هم استفاده کنید
دلیل خونریزی شدید در ۴۰ تا ۶۰ درصد از افراد مشخص نیست.
دلایل احتمالی خونریزی شدید در زمان قاعدگی عبارتند از:
• پولیپهای دیواره رحم یا گردن رحم: رشد تودههای غیرسرطانی در رحم یا دیواره گردن رحم.
• آندومتریوز: وقتی که قسمت کوچکی از دیواره رحم خارج از رحم مانند لولههای فالوپ، تخمدانها، مثانه یا واژن رشد کند.
• فیبروئیدهای رحمی: تودههای غیرسرطانی که در رحم رشد میکنند و باعث دردهای لگنی میشوند.
• ابزار درون رحمی (IUD): بعد از قرار دادنIUD خونریزی قاعدگی ۴۰ تا ۵۰ درصد بیشتر میشود.
• عفونت لگن خاصره (PID): یک عفونت قابل پیشرفت در لگن است که باعث درد لگنی، تب و خونریزی بعد از رابطه جنسی و بین دو قاعدگی میشود.
• سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS): زنانی که به سندرم تخمدان پلیکیستیک مبتلا هستند، چندین کیست در تخمدان آنها وجود دارد. خونریزی قاعدگی در این افراد به صورت لخته خون است.
• آدنومیوزیس: وقتی غدد دیواره رحم در ماهیچههای رحم رشد میکند.
• کمکاری غده تیروئید: این مشکل باعث خستگی، یبوست، ناتوانی در تحمل سرما و تغییرات مو و پوست میشود.
• بیماریهای کبدی یا کلیوی
• سرطان رحم (اگرچه بسیار نادر است)
• درمانهایی که باعث تشدید خونریزی قاعدگی میشود.
• گاهی اوقات خونریزی شدید قاعدگی به دلیل درمانهای دارویی است. این درمانها عبارتند از:
• داروهای ضد انعقاد (داروهایی که از لخته شدن خون جلوگیری میکنند)
• شیمیدرمانی
خونریزی شدید حین قاعدگی باعث فقر شدید آهن میشود. آهن عنصری مهم در ساخت گلبولهای قرمز خون است. اگر ذخیره آهن کافی در بدن وجود نداشته باشد، گلبولهای قرمز ساخته نمیشوند و باعث کمخونی میشود. وظیفه گلبولهای قرمز در بدن، حمل اکسیژن به اندامها برای بهبود کارکرد آنها است. اگر تعداد گلبولهای قرمز خون کم باشند، اکسیژن کمی به بدن میرسد و ما احساس خستگی و ضعف میکنیم. سایر علائم کمخونی عبارتند از: زردی چهره و سردی دستها و پاها. کمخونی بسیار شدید باعث بروز علائم دیگری از قبیل اشکال در تنفس و ضربان زیاد قلب به خصوص بعد از انجام فعالیت بدنی میشود. پزشک با آزمایش خون به کمخونی شما پی میبرد. حتی اگر خونریزی شدید قاعدگی باعث کمخونی نشود، زنانی که با این مشکل مواجه هستند در زمان عادت ماهانه احساس ضعف و بیحالی دارند. این علائم اگرچه به شدت علائم کمخونی نیست، اما بسیار به هم شبیه هستند.
خونریزی شدید در زمان قاعدگی آزاردهنده و گاهی اوقات ترسناک است و زنان مبتلا، علائم جسمانی شدیدتری نیز دارند. بعضی از زنان احساس میکنند که خون به طور ناگهانی و به مقدار زیاد از بدن آنها خارج میشود که این احساس بسیار ناخوشایند است.
اگر زنی بیشازحد احساس ضعف داشته باشد، نمیتواند کارهای خانه یا خارج از خانه را انجام دهد. حتی انجام فعالیتهای اجتماعی و سرگرمیها برای او خستهکننده است. زنانی که خونریزی شدید دارند، نوسانات روحی و نگرانیهایی نیز تجربه میکنند. همچنین در خواب آنها اختلال ایجاد میشود.
گاهی اوقات دوستان، خویشاوندان، همکاران و حتی پزشک نیز خونریزی شدید قاعدگی را جدی نمیگیرند و همیشه میگویند خونریزی شدید طبیعی است. قاعدگی بخشی از زندگی هر زن محسوب میشود، اما خونریزی شدید کیفیت زندگی را تحت تأتیر قرار میدهد. البته راههایی برای بهبود شرایط نیز وجود دارد.
پزشک فقط با توجه به علائم قادر به تشخیص خونریزی شدید قاعدگی است. وی باید علائم خونریزی شدید قاعدگی را بیشتر بررسی کند. این بررسیها شامل معاینات لگنی و آزمایش خون است. اگر باز هم دلیل آن مشخص نشد، سونوگرافی انجام میشود.
اگر خونریزی قاعدگی شما شدید است، برای مشخص شدن دلیل آن باید به پزشک مراجعه کنید. نوع درمان به علت تشخیص عارضه بستگی دارد.
درمان خونریزی شدید قاعدگی شامل یکی از موارد زیر میشود:
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن خونریزی و درد را کاهش میدهند.
• هورمون درمانی، نامتعادل بودن هورمونها را برطرف میکند.
• ترانکزامیک اسید یک داروی غیرهورمونی است که باعث انعقاد خون میشود.
• بسته به دلیل خونریزی شدید در زمان قاعدگی و سابقه پزشکی، پزشک یکی از چندین شیوه جراحی موجود را تجویز میکند. این شیوهها عبارتند از:
• باز کردن دهانه رحم و کورتاژ: باز کردن دهانه رحم و کورتاژ روندی است که دهانه رحم را باز میکند و دیواره آن را میتراشد.
• هیستروسکوپی: در هیستروسکوپی یک میله باریک و بلند از طریق واژن و دهانه رحم به داخل رحم وارد میشود. این کار به پزشک امکان میدهد که فیبروئیدها و سایر تودههایی که داخل رحم رشد کردهاند و باعث خونریزی میشوند را مشاهده کند و از بین ببرد.
• تراشیدن و برداشتن دیواره رحم: در این روند دیواره رحم برداشته یا خراب میشود. بعد از انجام این کار فرد دیگر قادر به بچهدار شدن نیست.
• هیسترکتومی: هیسترکتومی عمل جراحی است که طی آن رحم و گردن رحم برداشته میشود. شخصی که این عمل جراحی را انجام دهد قادر به بارداری نیست.