شیمیدرمانی و پرتودرمانی موجب ناباروری موقت یا دائمی در مردان و زنان میشود. میزان زیاد پرتودرمانی یا عوامل آلکلیلهکننده شیمیدرمانی احتمال آسیب به تخمک و اسپرم را افزایش میدهد؛ ولی بعضی افراد پس از طی این روندها، به هیچ وجه مشکل باروری ندارند. هرچه میزان دارو بیشتر و درمان طولانیتر باشد، احتمال ناباروری بیشتر است. این موضوع برای افرادی که هنوز بچه میخواهند نگرانکننده است. پرتودرمانی موجب ناباروری نمیشود؛ مگر اینکه پرتو به طور مستقیم به تخمدان یا بیضهها بخورد. گاهی بسته به نوع و میزان سرطان، تخمدانها با عمل جراحی برداشته میشوند یا تحت پرتو قرار میگیرند تا میزان استروژن تولیدشده کاهش یابد. همه این روندها ناباروری دائمی را در پی دارند. اگر چنین مشکلی برای شما به وجود آید، باید راههایی برای حفظ باروری پیش از شروع درمان سرطان پیدا کنید.
در صورت امکان، مردان باید کمی از اسپرم خود را پیش از درمان سرطان در بانک اسپرم منجمد کنند. اگر در گذشته درمان سرطان انجام دادهاید و تعداد اسپرم بسیار کم دارید، ممکن است با استفاده از روشهای کمک باروری مثل تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI) و لقاح خارج رحمی (IVF) بتوانید پدر شوید. در این روشها اسپرم جمعآوری میشود و سپس به تخمک همسر تزریقشده و چند روز در آزمایشگاه رشد میکند و در نهایت به رحم زن منتقل میشود. ممکن است هنوز اسپرم نارس و سالم در بیضه خود داشته باشید که میتوان آنها را با جراحی و ایجاد برشی کوچک خارج کرد (بافتبرداری بیضه) و سپس برای تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم استفاده کرد.
تخمکها مثل اسپرم در حالت انجماد به خوبی زنده نمیمانند؛ بنابراین گزینههای درمانی حفظ باروری برای زنان بسیار پیچیدهتر از مردان است. بعضی از این موارد را در زیر آوردهایم:
• به تأخیر انداختن درمان سرطان برای یک ماه یا بیشتر و انجام لقاح خارج رحمی برای تولید تخمک بارور که میتوان برای استفاده در آینده منجمد کرد. لقاح خارج رحمی فقط گزینه درمانی برای زنانی است که بیماری سرطان آنان با استروژن تحریک نمیشود؛ به این دلیل که برای تحریک تخمکگذاری پیش از جمعآوری تخمک برای انجام لقاح خارج رحمی، باید میزان استروژن زیاد باشد.
• همه یا قسمتی از تخمدان را با جراحی بیرون میآورند و منجمد میکنند. بعضی مراکز باروری بافت تخمدان را برای زنانی که میخواهند بعد از درمان سرطان باردار شوند، منجمد میکنند تا در آینده در دسترس باشند.
• پیوند تخمدان در قسمتی از بدن که تحت پرتودرمانی نباشد.
• متوقف کردن کارکرد غده هیپوفیز با آگونیست هورمون آزادکننده گنادوتروپین، در حین شیمیدرمانی، برای حفظ ذخیره تخمک.
• اهدای تخمک که پس از انجام کامل درمان سرطان، زن تخمک را از اهداکننده میگیرد، بارور کرده و لانهگزینی میکند.