اصول تربیت کودک
اصول تربیت کودک
به اصول تربیتی خود دقت کنید و ببینید چه اقداماتی در جهت تربیت کودک می‌توانید انجام دهید. یکی از مؤسسات معتبر تربیتی سه روش تربیتی را به والدین ارائه می‌دهد:
- والدین مقتدر، تصورات و منطق واضحی نسبت به تربیت کودک خود دارند. این نوع والدین با همکاری و انعطاف‌پذیری کودکان مشکلات تربیتی آنها را حل می‌کنند و در تمام رفتارهای خود با کودک، تعادل را رعایت می‌کند. این نوع روش تربیتی یکی از رایج‌ترین روش‌های تربیتی است.
- برخی از والدین انتظارات و تصورات واضحی از اصول تربیتی کودک خود دارند، ولی با کودک خود با بی‌مهری برخورد می‌کنند و حس تحکم خود را به او القا می‌کنند. مثلاً به او می‌گویند که چون من مادر تو هستم باید به حرف من گوش بدهی. این روش تربیتی مؤثر نیست.
- برخی از والدین به کودک خود بیش‌از‌اندازه محبت می‌کنند و نقش تربیتی کمرنگی را ایفا می‌کنند. این روش تربیتی نیز مؤثر نیست.
انتخاب روش مناسب برای تربیت کودک
روش تربیتی که انتخاب میکنید به رفتار، سن و اخلاق کودک بستگی دارد. در زیر به برخی از روش‌های تربیتی صحیح اشاره شده است:
عواقب طبیعی برخی از رفتارها
وقتی کودک کار اشتباهی انجام می‌دهد به کودک خود اجازه دهید که عواقب رفتار خود را تجربه کند. لازم نیست که همه چیز را به او گوشزد کنید. کودک نمی‌تواند شما را مقصر بداند. مثلاً اگر کودک اسباب‌بازی خود را بشکند، دیگر آن اسباب‌بازی را ندارد و نمی‌تواند با آن بازی کند. وقتی کودک عواقب طبیعی رفتار خود را می‌بیند، بهتر روی او تأثیر می‌گذارد. ولی مطمئن شوید که عواقب طبیعی رفتار او خطرناک نیستند.
عواقب منطقی برخی از رفتار
این روش مثل روش قبل است با این تفاوت که عواقب کار کودک را برای او به طور منطقی توضیح می‌دهید. مثلاً به کودک خود بگویید که اگر اسباب‌بازی‌های خود را جمع نکند، به مدت یک هفته آنها را جمع خواهید کرد.
برخی از تکنیک‌های تربیت نوپاها و کودکان
تشویق‌کردن
در مقابل رفتار خوب کودک به او جایزه بدهید. گاهی خودتان به رفتار خوب کودک خط‌مشی بدهید. جایزه دادن باعث می‌شود که کودک اعتماد‌به‌نفس بیشتری پیدا کند و رفتارهای مثبت او روز به روز پررنگ‌تر شوند. تشویق می‌تواند به‌صورت کلامی، رفتاری یا با یک هدیه کوچک باشد. یکی از نکات مهم تشویق‌کردن این است که کودک دلیل تشویق خود را بداند و به رفتار خوب خود ادامه دهد.
تنبیه بدنی
تنبیه بدنی به عنوان یک تکنیک تربیتی به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. چون تنبیه‌های غیربدنی نتیجه‌های به‌مراتب بهتری را در پی دارند. براساس مطالعات تنبیه بدنی مشکلات زیر را در پیش دارد:
- تنبیه بدنی کودکان را پرخاشگر می‌کند.
- تنبیه بدنی خشونت‌آمیز است و به کودک آسیب می‌رساند.
- شما با تنبیه‌کردن به کودک خود یاد می‌دهید که به جای عشق‌ورزیدن به دیگران آسیب برساند.
تنبیه عاطفی یکی از موفق‌ترین تکنیک‌های تربیتی کودکان است. کودک باید از چهره والدین خود عواقب کار خود را دریابد. البته کودک باید همیشه مورد لطف و محبت والدین قرار بگیرد تا این روش تربیتی در او تأثیرگذار باشد.
نکاتی برای حفظ روند تربیتی کودکان
هر روش تربیتی که انتخاب میکنید باید نکات زیر را در نظر بگیرید تا مؤثرتر باشد:
- روش تربیتی شما باید با اخلاق و روحیات کودک تطابق داشته باشد.
- باید اخلاقیات کودک خود را به خوبی بشناسید و روش تربیتی صحیحی را برای کنار آمدن با او انتخاب کنید، ولی نباید کاملاً شخصیت او را تغییر دهید.
- به کودک خود احترام بگذارید. اگر به کودک خود احترام بگذارید، او نیز به طور متقابل به شما، سایر اعضای خانواده و افراد دیگر احترام می‌گذارد. اگر به او بی‌احترامی کردید، فوراً عذرخواهی کنید. طوری با کودک خود برخورد کنید که می‌خواهید او با شما این برخورد را داشته باشید.
- رفتار ثابتی داشته باشید. اگر ثبات رفتاری نداشته باشید هر تکنیک تربیتی با مشکل مواجه می‌شود. مثلاً اگر به او گفتید که به مدت یک هفته به او اجازه بازی با اسباب‌بازی‌هایش را نمی‌دهید در تصمیم خود ثابت قدم باشید. اگر کودک هرگونه رفتارهای نامتعارف از خود نشان داد، سیستم تربیتی خود را تغییر ندهید. اگر در برابر خواسته‌های کودک تسلیم شوید، کودک رفتار بد خود را ادامه می‌دهد.
- به یاد داشته باشید که باید کودک خود را کاملاً درک کنید. گاهی والدین به این نکته کاملاً بی‌توجه هستند. روند تربیتی کودک نیز مثل هر مرحله دیگری به مرور زمان رشد می‌کند.
- در برخی مواقع به خود استراحت دهید. گاهی حتی بهترین روش‌های تربیتی جواب نمی‌دهد و والدین و کودکان باید فارغ از هر نوع تکنیک‌های تربیتی باشند. اگر احساس کردید که جایی اشتباه کرده‌اید صادق باشید و از کودک خود عذرخواهی کنید.
