دستگاه لنفاوی و ایمنی
دستگاه لنفاوی و ایمنی
دستگاه لنفاوی دستگاه تصفیه یک طرفه‌ای برای بافت‌ها است. این دستگاه مسیر حرکتی برای مایع موجود در بافت‌ها به وجود می‌آورد تا این مایع به صورت لنف از بافت‌های بدن به رگ‌ها منتقل شود و در رگ‌ها به جزئی از خون تبدیل شود. دستگاه لنفاوی از طریق تصفیه غدد لنفاوی، به همراه اعضایی دیگر مثل طحال، به ایمنی بدن علیه بیماری‌ها کمک می‌کند.
بدن انسان مکانیسم‌های دفاعی مختلفی دارد که از ورود عوامل خارجی به نام پاتوژن‌ها جلوگیری می‌کند. به این نوع دفاع ایمنی می‌گویند. اگر این دستگاه درست کار کند، دستگاه ایمنی از بدن در برابر همه میکروارگانیسم‌های عفونی محافظت می‌کند. ایمنی بدن به طور مستقیم با حمله سلولها به میکروارگانیسم‌ها و به طور غیر مستقیم با آزاد کردن مواد شیمیایی و آنتی‌بادی‌های محافظتی تأمین می‌شود.
عملکرد دستگاه لنفاوی
خشک‌‌کردن مایعات بیش از حد بافت‌ها
دستگاه لنفاوی برای پخش مایعات و مواد مغذی در بدن بسیار ضروری است به این دلیل که مایعات اضافی را از بافت‌ها می‌گیرد و به مولکول‌های پروتئین خون باز می‌گرداند، این مولکول‌ها به دلیل اندازه‌شان نمی‌توانند از دیواره مویرگ‌های خون عبور کنند.
از بین بردن عفونت‌ها
غدد لنفاوی با فیلترکردن لنف‌ها و از بین بردن میکروارگانیسم‌های مهاجم، عفونت‌های بدن را از بین می‌برد. لنفوسیت‌ها در غدد لنفاوی تولید می‌شوند و با دنبال کردن عفونت برای محافظت از بدن در برابر عفونت بعدی، آنتی‌بادی تولید می‌کنند؛ بنابراین، دستگاه لنفاوی نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارد.
جذب چربی
دستگاه لنفاوی نقشی مهم در جذب چربی از پرزهای روده کوچک دارد. زمانی که کربوهیدرات و پروتئین‌ها به طور مستقیم به جریان خون می‌روند، چربی به طور مستقیم به رگ‌های لنفاوی داخل پرزهای روده به نام لاکتیل می‌رود.
ساختار دستگاه لنفاوی
ساختار دستگاه لنفاوی به صورت زیر است:
- مویرگ‌های لنفاوی
- رگ‌های لنفاوی
- غدد لنفاوی
- مجاری لنفاوی
| ساختار | توضیح | عملکرد |
|---|---|---|
| مویرگ‌های لنفاوی | تیوپ‌هایی با یک طرف بسته شبیه به مویرگ‌های خون | مایعات اضافی و ضایعات را از بافت‌های بدن بیرون می‌برد. |
| رگ‌های لنفاوی | ساختاری شبیه به رگ‌ها، دریچه‌ای با یک ورودی و دیواره‌هایی نازک | لنف‌ها را به سمت قلب می‌برد |
| غدد لنفاوی | ساختاری بیضی‌شکل که با بافت همبند پوشانده شده است. از بافت لنفاوی ساخته شده است | لنف میکروارگانیسم‌ها و باقی‌مانده سلولها یا مواد مضر را تصفیه می‌کند |
| مجرای لنفاوی (قفسه سینه و لنف راست) | مجرای سینه بزرگ‌ترین رگ لنفاوی در بدن است و از مهره‌های کمری تا قفسه سینه ابتدای گردن ادامه دارد. مجرای لنفاوی راست طول کمی دارد. مجرای لنفاوی در ابتدای گردن قرار دارد | لنف را از کل بدن جمع می‌کند و از طریق سیاهرگ تحت ترقوه‌ای به خون بازمی‌گرداند. |
رابطه متقابل دستگاه لنفاوی با دیگر دستگاه‌ها
دستگاه لنفاوی با دستگاه‌های زیر در ارتباط است.
سلولها و بافت‌ها: بافت لنفاوی نوعی بافت خاص است که در غدد لنفاوی، طحال، لوزه‌ها، آدنوئید، دیواره‌های روده بزرگ و غدد روده کوچک دیده می‌شود.
پوست: تعداد زیادی از رگ‌های لنفی در لایه میانی پوست قرار دارند. این رگ‌ها شبکه‌ای شکل می‌دهند که ضایعات بافت‌های پوست را خارج می‌کند.
استخوان‌بندی: مغز استخوان قرمز به رشد سلول‌های خون و لنف کمک می‌کند.
ماهیچه‌ای: عملکرد ماهیچه‌های اسکلتی به تصفیه لنفاوی کمک می‌کند.
گردش خون: دستگاه لنفاوی به دستگاه جریان خون کمک می‌کند تا خون مایعات را از بافت‌ها به قلب بازگرداند.
تنفس: فشار کمی که در قفسه سینه با حرکات تنفسی به وجود می‌آید به حرکت لنف کمک می‌کند.
گوارش: دستگاه لنفاوی نقش مهمی در جذب چربی از پرزهای روده کوچک دارد.
