بارداری: هفته شانزدهم
بارداری: هفته شانزدهم
جنین چگونه رشد می‌کند
برای یک جهش بزرگ در رشد نوزاد آماده شوید. در چند هفته آینده جنین دو برابر میشود و به قد او چند سانتیمتر اضافه میشود. در حال حاضر نوزاد اندازه یک گلابی است او ۱۱ سانتیمتر قد و ۱۱۰ گرم وزن دارد. رشد پاها بیشتر میشود، سرش صافتر و چشمهایش به جلو سر میرود. گوشهایش به محل اصلی خود نزدیک‌تر شدهاند. پوست سر شکل گرفته است ولی موهای او هنوز قابل تشخیص نیستند. حتی ناخنهای پای او نیز شروع به رشد کردهاند. در این هفته تغییرات زیادی در داخل شکم ایجاد میشود. به عنوان مثال در حال حاضر روزانه قلب او ۲۵ لیتر خون پمپاژ می‌کند و این مقدار با افزایش رشد کودک بیشتر میشود.
زندگی شما چگونه تغییر می‌کند
تغییرات جسمی
جنین بالای رحم، بین استخوان شرمگاهی و ناف قرار دارد و رباط اطراف آن با رشد جنین بزرگتر شده و بیشتر کش میآید. هرچه دوران بارداری به هفتههای آخر نزدیک‌تر شود، احساس بهتری خواهید داشت. حالت تهوع و نوسانات خلقی کمتر میشود و روشن شدن پوست به شما احساس بهتری میدهد.
به زودی یکی از شگفتانگیزترین لحظات حاملگی یعنی حرکت جنین را احساس خواهید کرد. در حالی که خیلی از زنان حرکات نوزاد را در اوایل هفته ۱۶ احساس میکنند ولی خیلی از آنها تا پایان هفته ۱۸ متوجه این حرکات نمیشوند. (در صورتی که اولین بارداریتان است صبور باشید ممکن است تا پایان هفته ۲۰ متوجه حرکات نوزاد نشوید.) اولین حرکت جنین مثل تکانهای نامنظم و حبابهای گاز است. در هفتههای بعدی جنین بیشتر رشد می‌کند و اغلب حرکات او را احساس میکنید.
ممکن است لثهها حساس شده باشند و در هنگام مسواک زدن به راحتی خونریزی کنند. دائم مسواک خود را عوض کنید و از مسواکهای نرم استفاده کنید. دو بار در روز مسواک بزنید و هر روز از نخ دندان استفاده کنید. حتماً روی زبان خود را هم مسواک بکشید زیرا باکتریها روی زبان زیاد رشد می‌کند. در طی بارداری حداقل یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید. تورم لثه، عفونت لثه، یکی از عوامل خطرزا در زایمان زودرس است. توجه داشته باشید که بهداشت دهان و دندان همیشه از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ممکن است یبوست بگیرید یا حرکت رودهها اهستهتر شود. آب، مواد غذایی سبوسدار، میوهها، سبزیجات، غلات و ورزش کردن همگی به عملکرد طبیعی رودهها کمک میکنند. افزایش ترشحات واژن گاهی آزاردهنده است و لزوماً نشاندهنده عفونت نیست. ترشحات واژنی در طی بارداری شیری‌رنگ یا شفاف هستند و تا زمانی که ایجاد خارش نکند یا بدبو نباشد نگرانکننده نیستند. مخاط واژن که سلولهای واژن را میسازد نقش مهمی در جلوگیری از عفونت آن ناحیه بر عهده دارند.
ممکن است در این هفته درد شدید چرخشی را در دو طرف شکم خود احساس کنید. رباطها و ماهیچههایی محافظ رحم در حال بزرگ شدن هستند و گاهی در برابر این تغییرات مقاومت نشان میدهند. سعی کنید به یکباره حرکت نکنید و در صورت امکان تا آنجا که ممکن است از ایستادن بپرهیزید و در عوض بنشینید.
تغییرات عاطفی
احساس میکنید جنین تمام بدن شما را تسخیر کرده است، زیاد این مسئله را برای خودتان یادآوری نکنید. اگر زیاد به بارداری و جنین توجه کنید نمیتوانید روی کار و امور خانهداری متمرکز شوید. فقط شما چنین احساسی ندارید، این حس بین زنان باردار رایج است.
بسیاری از زنان زمانی که حرکت جنین در هفته ۱۷ تا ۱۸ را حس میکنند تازه باور میکنند که باردار هستند. اگر سرشار از احساس مادر شدن نیستید نگران نباشید. تنها چیزی که در این مرحله از بارداری مهم است این است که به خوبی از خودتان مراقبت کنید و رفتارهایی را که سلامتی شما و جنین را به خطر میاندازد انجام ندهید.
بچهدار شدن تغییراتی در رابطه زن با خانواده خودش نیز ایجاد می‌کند. همه این رفتارها کاملاً طبیعی هستند و نشاندهنده تغییراتی هستند که به واسطه مادر شدن در زندگی زن ایجاد میشود.
سؤالاتی درباره اضافه وزن
سؤال اول
در حال حاضر چقدر باید وزن اضافه کنم؟
اگر بارداری خود را با وزن متعادلی شروع کرده باشید، حدوداً در این سه ماه باید پنج کیلو و نیم تا شش کیلو و نیم وزن اضافه کنید (در کل دوران بارداری باید یازده تا پانزده کیلوگرم وزن اضافه کنید). اگر قبل از بارداری اضافه وزن یا کمبود وزن داشتهاید، پزشک به شما توصیه می‌کند کمی کمتر یا بیشتر وزن اضافه کنید.
سؤال دوم
چگونه در حین بارداری افزایش وزن مناسبی داشته باشیم؟
بسیاری از زنان در دوران بارداری باید روزانه ۳۰۰ کالری بیشتر از گذشته مصرف کنند. (مقدار کل کالری مورد نیاز به وزن و میزان فعالیت شما بستگی دارد.)
بسیاری از زنان فکر میکنند که به سرعت وزن زیاد کردهاند. ولی اصلاً فکر خوبی نیست که رژیم غذایی کمکالری مصرف کنید یا بعضی از وعدههای غذایی را حذف کنید. برای کاهش سریع وزن پیشنهادهای زیر را دنبال کنید:
• روز خود را با یک صبحانه مغذی دارای پروتئین کافی، کربوهیدراتهای پیچیده، فیبر و مقدار کمی از چربیهای سالم آغاز کنید.
• سبزیجات، غلات کامل، گوشت بدون چربی و محصولات لبنی کمچرب بخورید و از مصرف غذاهای فرآوری شده و میان وعدههای بستهبندیشده و دسرهای شیرین بپرهیزید.
• تنقلات سالم، مانند پنیر و ماست کمچرب، هویج و میوههای تازه مانند سیب یا موز مصرف کنید. از مصرف غذاهای سرشار از قند خودداری کنید.
• یک جایگزین خوشمزه برای غذاهای چرب انتخاب کنید. برای مثال: از ماست یخزده بدون چربی به جای بستنی، از نان شیرینی به جای شیرینی خامه‌ای یا ذرت بو داده به جای چیپس و سیبزمینی استفاده کنید.
• به جای آبمیوه، آب بنوشید.
• با پزشک خود مشورت کنید و به طور منظم ورزش کنید. اگر نمیتوانید به طور منظم ورزش کنید، روزانه ورزشهایی مثل پیادهروی و شنا انجام دهید. انجام این ورزشها به شما انگیزه میدهد. حتی ۲۰ دقیقه پیادهروی روزانه در هنگام ناهار تفاوت زیادی ایجاد می‌کند.
در صورتی که برای اضافه کردن وزن با مشکل مواجه شدید: بعضی از زنان تلاش زیادی برای افزایش وزن خود میکنند. نکاتی را برای کمک به اضافه وزن شما در زیر آوردهایم:
• هر روز میلکشیک (نوعی نوشیدنی که با شیر، بستنی و انواع میوهها درست میشود) بخورید (برای اضافه کردن ویتامین C به آن میوه اضافه کنید). برای افزایش کالری و افزایش کلسیم میتوانید از بستنی استفاده کنید.
• غذاهای مغذی با چربیهای مناسب مثل آووکادو و آجیل مصرف کنید.
• سعی کنید میوههای خشک مصرف کنید. این میوهها مثل میوههای تر حجم زیادی از معده را پر نمیکنند، بنابراین میتوانید میزان بیشتری از آنها را مصرف کنید.
• علاوه بر غذای اصلی، میان وعده مصرف کنید.
• به خود یادآوری کنید که برای سلامت خود و فرزندتان در این دوره زمانی باید اضافه وزن داشته باشید. پس غذا بخورید.
سؤال سوم
چگونه وزن دوران بارداری بر نوزاد تأثیر میگذارد؟
حداقل برخی از دردهایی که در حین بارداری تجربه میکنید به دلیل تغییر شکل بدن و افزایش وزن رحم است. کمردرد در این دوران شایع است و ممکن است شما دائماً در حال زمین خوردن باشید و احساس دست و پا چلفتی بودن کنید. پوست شما به دلیل افزایش اندازه شکم و سینه بیشازحد کش میآید و جای این کشیدگی بر پوست باقی میماند.
ممکن است در مورد از بین رفتن چربیهای بدن بعد از زایمان نگران باشید. کاهش وزن کمی زمان میبرد ولی اگر غذاهای مناسب مصرف کنید و به اندازه کافی ورزش کنید راحتتر از شر چربیهای اضافی خلاص میشوید. اگر فعالیت کافی داشته باشید، سریعتر به وضعیت قبل خود بازمیگردید.
فعالیتهای این هفته
حتی اگر در خانه هستید، یک برنامه عاشقانه برای خود و همسرتان ترتیب دهید. هنگامی که کودک شما به دنیا میآید، برنامهریزی تعطیلات آخر هفته برای شما و همسرتان بسیار دشوار است. این فرصتها را از دست ندهید. زمان زیادی را از دست ندهید چون در سه ماه سوم بارداری بیرون رفتن برای شما بسیار دشوار میشود. اگر امکان خارج شدن از شهر را دارید، از اطراف محل زندگی خود لذت ببرید، با هم شام بخورید یا فیلم نگاه کنید.
ادامه کار در دوران بارداری
در مورد کار کردن در دوره بارداری به خوبی فکر کنید. سختی کار، مسافت رفت و آمد و ساعات کار را در نظر بگیرید. اگر کار از نظر روحی به شما آرامش مورد نیاز را میدهد، کار خود را ادامه دهید. ولی اگر کار کردن با وجود بارداری برای شما سخت است با همسر خود مشورت کنید و تصمیم نهایی را بگیرید.
علائم بارداری در هفته شانزدهم
• حرکات جنین را احساس میکنید
• کمر درد، یکی از تأثیرات دیگر هورمونهای بارداری است. از انجام ورزش مطمئن شوید، صاف بنشینید و حرکات کششی انجام دهید.
• در پایان سه ماه دوم باید برای شیردهی آماده شوید.
• یبوست به خاطر فشار رحم روی روده بزرگ است.
• فراموشی دارید. هیچکس نمیداند دلیل این مشکل چیست.
• مو و ناخنها سریعتر رشد میکنند.
• چشمها خشک و حساس میشوند و احساس خارش میکنید. این علائم به خاطر وجود هورمونهای بارداری است.
• پوست قرمز میشود.
